پروفسور سليم الحسني رئيس بنياد علوم، فناوري و تمدن کتابي را در رابطه با 101 ابتکار و تحولي که مسلمانان جهان ايجاد کرده اند منتشر کرده است و در آن به بررسي ابتکارات و تحولاتي که منشا بسياري از اختراعات جديد به شمار مي روند، پرداخته است.
نقش ويژه مسلمانان در توسعه
10 ابتکار که جهان مدرن را شکل داد
جام جم آنلاين:
زماني که به منشا بسياري از اجزاي زندگي مدرن مي انديشيم گزينه هايي به ذهن مي آيند که اغلب نادرست هستند. براي مثال زماني که به منشا يک فنجان قهوه فکر مي کنيم معمولا نام ايتاليا در ذهن جرقه مي زند اما در واقع منشا اصلي ساخت نوشيدني قهوه يمن بوده است.
اولين دانشگاه جهان و مسواک نيز در ميان ديگر ابداعات شگفت انگيزي هستند که در شکل دادن به زندگي مدرن امروز نقش مهمي به عهده دارند. منشا اين ايده ها و ابداعات بنيادين از دوچرخه تا ميزان هاي موسيقي، موضوع مورد بررسي کتاب 101 اختراع است که به منظور بزرگداشت تاريخ فراموش شده از هزار سال ميراث مسلمانان منتشر شده است.
رئيس بنياد علوم، فناوري و تمدن و ويراستار اين کتاب مي گويد: حفره اي در دانش بشر به وجود آمده است زيرا ما از تاريخ رنسانس به تاريخ يونانيان پريده ايم و بخشي را ناديده گرفته ايم. 101 ابتکار اکنون در موزه علوم لندن به صورت نمايشگاهي درآمده است و الحسني اميدوار است اين نمايشگاه بتواند مشارکت فرهنگهاي غير غربي از جمله فرهنگهاي اسلامي که زماني در کشورهايي مانند اسپانيا و پرتغال، جنوب ايتاليا و بخشهايي از چين حکمفرما بوده اند را آشکار سازد.
در ميان برترين ابداعاتي که توسط مسلمانان در جهان صورت گرفته و به گونه اي پايه ابداعات جديدتر و پيشرفته تر را فراهم آورده است الحسني 10 ابتکار برتر را به اين ترتيب انتخاب کرده است:
جراحي: پزشک مشهور «الزهراوي» مرجعي هزار و 500 صفحه اي مصوري را از جراحي ارائه کرده که به مدت 500 سال به عنوان مرجع در کشورهاي اروپايي مورد استفاده قرار مي گرفت. يکي از ابداعات مشهور وي کشف امکان استفاده از روده گربه براي بخيه زدن جراحتها بوده است. همچنين اولين جراحي سزارين و ابداع اولين انبرک جراحي نيز به وي منصوب شده است.
قهوه: اين نوشيدني که اکنون به اصلي ترين نوشيدني در غرب تبديل شده است براي اولين بار در حدود قرن 9 در يمن آماده نوشيدن شده است. سپس اين نوشيدني توسط گروهي از دانشجويان به قاهره منتقل شد و در قرن 13 به ترکيه رسيد اما تا قرن 16 استفاده از آن در اروپا رواج پيدا نکرد.
ماشين پرواز: «عباس ابن فرناس» اولين فردي به شمار مي رود که اولين تلاش هاي واقعي را براي ساخت ماشين پرنده در جهان انجام داده است. در قرن 9 وي دستگاه بالداري را ابداع کرد و طي آزمايش مشهور خود در کوردوبا در اسپانيا با کمک اين ماشين براي چند لحظه به پرواز پرداخت و سپس به زمين سقوط کرد که در اثر اين سقوط کمر وي شکست. ابداع وي به صورت قطع الهام بخشي براي هنرمند و طراح مشهور ايتاليايي لئوناردو داوينچي بوده است.
دانشگاه: در سال 859 پرنسسي جوان به نام فاطيما الفرهي اولين دانشگاه اهدا کننده مدرک را در موروکو بنيانگذاري کرد. خواهر وي ميريام مسجدي را در جوار اين دانشگاه بنا کرد که در کنار يکديگر مجتمع «الکاراوين» را شکل دادند که اين مجتمع با گذشت هزار و 200 سال همچنان پابرجا است.
جبر: کلمه جبر از نام رساله مشهور خوارزمي رياضيدان پارسي قرن 9 به نام کتاب جبر و مقابله برگرفته شده است. در اين کتاب که بر اساس سيستم هاي هندو و يوناني نگاشته شده است ترتيب جبري جديد سيستم هاي اعداد گويا، گنگ و مقياس هاي هندسي يکپارچه شده است. خوارزمي همچنين اولين رياضيداني است که ايده استفاده از توان را مطرح کرد.
نور: به گفته الحسني بسياري از پيشرفتهاي به دست آمده در مطالعات مرتبط با نور از جهان اسلام سرچشمه مي گيرد. ابن هيثم دانشمند سرشناس ايراني يکي از دانشمنداني است که ثابت کرد چشم انسان اجسام را به واسطه بازتاب نور بر روي سطح آنها مشاهده مي کند و با اين کشف خود نظريه هاي اقليدس و بطلميوس مبني بر اينکه نور از چشم انسان تابش داده مي شود را رد کرد. اين دانشمند بزرگ همچنين کاشف اوليه پديده اتاق تاريک عکاسي به شمار مي رود.
موسيقي: موسيقيدانان مسلمان تاثير غير قابل انکاري بر روي اروپا داشته اند. در زمان فرمانروايي شارلماني يا کارل بزرگ وي تلاش بسياري براي رقابت با موسيقي ايران و کورودوبا در اسپانيا داشته است. از جمله سازهايي که از خاورميانه به اروپا راه يافته اند مي توان به عود و رهاب که در واقع از اجداد ويولون به شمار مي رود اشاره کرد.
مسواک: الحسني عامل اصلي رواج مسواک و استفاده از اولين مسواک را پيامبر مسلمانان حضرت محمد (ص) مي نامد. در آن زمان با استفاده از شاخه اي از درختي به نام مسواک ايشان دندان هاي خود را تميز مي کرده اند. موادي مشابه آنچه در شاخه درخت مسواک موجود بوده است اکنون در ساختار خميردندانها استفاده مي شود.
ميل لنگ: تکنولوژي استفاده از اين ابزار براي اولين بار توسط الجزري در قرن 12 ابداع شد که به تدريج در سرتاسر جهان گسترش يافت و در ابداعاتي مانند دوچرخه و موتورهاي احتراقي داخلي مورد استفاده قرار گرفت.
بيمارستان: بيمارستان هايي که اکنون مي شناسيم در واقع از قرن 9 و از کشور مصر سرچشمه مي گيرند. اولين مرکز پزشکي در جهان بيمارستان احمد ابن تولون بوده که در سال 872 در قاهره تاسيس شده است.
اين بيمارستان بر اساس سنت مسلمانان که از بيماران نيازمند حمايت مي کند به افراد نيازمند به صورت رايگان کمک هاي بهداشتي و پزشکي عرضه مي کرده است
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر