ترجمه ی متون تخصصی به زبان فارسی

بسم الله و بالله

... برای آشنايی با يكی از زبان های برنامه نويسی رفتم سراغ بازار كتاب و چند ساعتی دنبال كتاب مورد نظرم گشتم نسخه PDF كتابی كه ميخواستم رو تونسته بودم روی اينترنت پيدا كنم ولی به خاطر اينكه تسلط كامل به زبان انگليسی نداشتم و سرعت پيشرفتم كمی كند بود برای همين دنبال ترجمه اش ميگشتم كتاب مورد نظرم كتاب آموزش ASP.NET در 24 ساعت بود كه توسط انتشارات SAMS منتشر شده بود.

... خلاصه رفتم و كتاب رو تهيه كردم، روی جلد كتاب اينطور نوشته شده بود.

هنگام‍ی كه فقط برای گرفتن پاسخها وقت داريد
خود آموز ASP.NET در 24 ساعت

[ قبل از اينكه بخوام مطلبمو ادامه بدم اينو بگم كه به هيچ وجه منظورم ناشر و يا مترجم خاصی نيست ]

اولين صفحه كتاب فهرستی از محتويات كتاب نوشته شده بود. ( كمی خوشحال شدم كه خب ميتونم خيلی زود سر از محتويات كتاب در بيارم )
به اين صورت:

....
ساعت 8 - اعتبار سنجی فرم های وب - بررسی اين كه چطور ناظم های اعتبار سنجی موجب اصلاح كارآيی توسعه گر در ASP.NET می شوند.
ساعت 9 - تركيب بندی برنامه های كاربردی و اداره كردن اطلاعات حالت آنها
...
ساعت 11 - پياده سازی و اجرای قابليت های پست الكترونيكی، با استفاده از سرور ( خادم ) مجازی و توكار SMTP در ويندوز 2000

برای خوندن و فهميدن 24 خط ناقابل فكر نميكنم بيش از دو سه دقيقه وقت بيشتر لازم باشه ولی ما هر چی بيشتر اين متن ها رو ميخونديم كمتر ميفهميديم و .... نهايتا چيز خاصی دستگيرمون نشد :( صفحه بعد اينطور شروع شده بود:

( حتما اين قسمت رو بخونيد )

خواننده عزيز
طی چند دهه اخير كتاب های فنی بسيار زيادی به زبان فارسی ترجمه، طبع و نشر يافته كه متون رايانه ای نيز در زمره همين كتاب ها ميباشند. ليكن بر كسی پوشيده نيست كه اگر يك متن رايانه ای در اختيار تعدادی مترجم قرار گيرد، هر يك از آنان به سليقه خود از معادل های فارسی استفاده می كنند كه بعضا در جای مناسب خود نبوده و منجر به يك ترجمه نامفهموم و گنگ می شود و نهايتا موجب گيج و خسته شدن خوانندگان اين گونه متن ها ميگردد ( خيلی ذوق زده شدم - بالاخره يكی پيدا شد و ترجمه درست حسابی رو ارائه داد )

و اما ادامه متن

مثلا برای اصطلاح "Upload" معادل های :
ارسال فايل، دريافت، بالابر، باركردن، ارسال و بارگذاری به كار رفته است.

........

اگر چه بسيار شنيده ايم كه زبان جاری ما بر پايه شعر و ادبيات استوار است و كلمات علمی و فنی آن برگرفته از دانش و فرهنگ زبان های ملت های مختلف می باشد، ليكن ملت ما به واقع هرگز اسير عجز زبانی و نارسايی واژگان نبوده و نيست ........

اين جا رو دقت كنيد !!!!

از اين رو، در نظر داريم در هر كتابی كه نشر می دهيم تا حد امكان از به كار گيری واژه های بيگانه كاسته و به جای آن از برابر های فارسی استفاده شود تا ان شاء الله به مرور زمان و ظرف دو سه سال آينده شاهد آن باشيم كه حدود 90 درصد از كلمات و اصطلاحات فنی و تخصصی به صورت فارسی مورد بهره برداری قرار می گيرند.

صفحه بعد رو كه ديدم يه لحظه يه جدول ديدم كه با تگاه اول گفتم غلط نامه كتابه - تو رو خدا ببينيد !!!!

در اين جا، تعدادی از كلمات و اصطلاحاتی كه در اين كتاب بيش از بقيه مورد استفاده قرار گرفته اند را برای آگاهی شما خواننده عزيز ارائه می‌كنيم:

واژه بيگانه	برابر فارسی
مانيتور	مبصر
فيلد	ميدان
مد	حالت
اسكريپت	امريه
سرور	خادم
فرم	برگه
كلاينت	مشتری
پروفايل	شرحانه
آيتم	فقره
فونت	حرفنما
ليست	سياهه
فرمت	قالب
كد	رمز

همچنين در انتهای اين كتاب ( صفحه 384 ) لغت نامه ای شامل اصطلاحات مندرج در اين اثر به صورت فارسی به انگليسی ارائه شده است.
.......
و اما برخی از الفاظ مورد ارائه در اين لغت نامه:

.......
VB Script >> امريه ويژوال بيسيك
Pattern >> انگاره
Workstation >> ايستگاه كاری
Reset >> بازنشانی
Packet >> بستك
Packet Sniffer >> بستك ياب
Filter >> پالايه
List Box >> جعبه سياه
Check Box >> جعبه علامت
Internet Information Service >> خادم اطلاعات اينترنت
Scripting Language >> زبان امريه نويسی
HyperLink >> سرپيوند
User Profile >> شرحانه كاربر
Inclusion >> شمول
Subtag >> ضميمك فرعی
Scheme >> طرحواره
ToolTip >> عمل نما
Template >> قالب آسا
Security Cookie >> كلوچه امنيت
Server Based >> مبتنی بر خادم
......

خب فكر كنم ديگه متوجه درد دل من شده باشين با اينكه زبون مادريم فارسيه و تسلط زيادی هم به زبون اجنبی ( انگليسی ) ندارم با اين حال سرعت و كيفيت يادگيری من برای خوندن نسخه زبان اصلی نسبت به زبان فارسی خيلی بيشتره !!! اصلا كاش فقط مسئله سرعت بود موارد بسيار زيادی بود كه حتی با كمك واژه نامه آخر كتاب اصلا نميتونستم معنا و مفهوم مطلب رو بفهمم. بعضی موارد هم كه فكر ميكردم متوجهش شدم رو بعد اينكه به نسخه اصلی مراجعه ميكردم ميفهميدم كه اشتباه فهميده بودم !!!

• عدم يادگيری مطلب

• سرعت بسيار پايين مطلب

• گيج شدن مطالعه كننده

• عدم ماندگاری مطالب در حافظه

• از ياد بردن زبان فارسی ;)

• عدم يادگيری تخصصی

• اتلاف كاغذ D:

• اتلاف بودجه

• اتلاف وقت

• و ..... ده ها عيب غير قابل اغماض ديگر

خوننده كتاب اين حق رو داره كه به مطلب مورد نظرش برسه با اين نوع ترجمه نه تنها به مطلبش نميرسه بلكه باعث ميشه از موضوع پرت بشه و ....
ناشر ادعا كرده كه ميخواد زبان فارسی رو حفظ كنه ولی ميبينيم كه واژه هايی كه استفاده كرده عموما مانوس و قابل قبول نيستن و ريشه برخي از اين كلمات نيز عربی هست.
آخه كسی نبود بگه بابا عبارت شمول جايگزين مناسبی واسه Inclusion نيست !!!! - اصلا چه اصراريه كه همه لغات ترجمه بشن !
آخه تا حالا كی به مانيتور گفته مبصر !!!! حداقل لطف ميكردن و همون نمايشگر رو انتخاب ميكردن با اين نوع ترجمه بايد هنگام مطالعه كتب ترجمه شده يه فرهنگ لغت فارسی به فارسی هم كنارتون باشه ;)
به نظر شما با اين نوع ترجمه فرهنگ و زبان فارسی از خطرات محتمل مصون ميمونه ؟
خوننده كتاب چيزی جديدی ياد ميگيره ؟
اين ره كه ميرويم به كجاست ؟!