اعتماد به نفس را در خود افزایش دهید
اعتماد به نفس؛ یعنی برداشت ما از نتیجه رفتار و اعمال خودمان در موقعیتهای مختلف زندگی و كار.
از همین رو اگر ما برداشتی مثبت نسبت به خود داشته باشیم، آن را به تمام موقعیتها تعمیم می دهیم و اگر برداشتی منفی داشته باشیم، همیشه نسبت به كار و به طور كلی زندگی نگران هستیم، كه در این صورت باید درصدد راهكارهایی برای افزایش اعتماد به نفس برآییم.
اعتماد به نفس بالا، بر توانایی ما در ارزیابی دقیق از خودمان و همچنین توانایی پذیرش و ارزش گذاری بی قید و شرط مبتنی است. به این معنی كه قادر باشیم نقاط قوت و ضعف، توانایی ها و محدودیتهای خود را واقع بینانه بپذیریم، در این صورت می توانیم خود را در كنار دیگران موجودی با ارزش و مفید احساس كنیم.
به یاد داشته باشیم كه اعتماد به نفس از طریق تجاربمان با محیط، افراد و فعالیتهای گوناگون شكل می گیرد،
ضمن اینكه تجارب ما، در دوران كودكی نقش عمده ای در شكل دهی اعتماد به نفس دارد و همچنان كه بزرگتر می شویم؛ موفقیتها و شكستهایمان، نحوه رفتار افراد خانواده، معلمان و مربیان و نیز همسالانمان در تشكیل اعتماد به نفس و نحوه رشد آن اثر دارد.
به طور حتم مورد تشویق و توجه قرار گرفتن، مورد احترام بودن، موفقیتها و... به تقویت اعتماد به نفس منجر می شود، در حالی كه انتقاد، بی مهری و پرخاشگری به فرد و تجارب ناموفق او باعث كاهش اعتماد به نفس می گردد. البته تجارب گذشته ما همیشه به شكل یك فرایند درونی در زندگیمان حضور دارد. اما برای افرادی با اعتماد به نفس بالا این فرایند صدایی مثبت و اطمینان بخش است، در حالی كه برای افرادی با اعتماد به نفس ضعیف، این ندا در بردارنده انتقاد، تنبیه و ارزش زدایی توانایی ها و فضایل است. این مسأله نشان می دهد كه اگر والدین و مربیان زیاد از كودكان انتقاد كنند یا آنها را دایماً سرزنش كرده و یا برعكس از آنها حمایت كنند موجب ایجاد احساس منفی در كودكان می شوند. اما اگر آنان را مورد توجه و احترام قرار دهند احساس مثبت و اطمینان بخشی را در آنان بوجود می آورند.
نكته قابل توجه اینكه اعتماد به نفس به این معنی نیست كه دیگران شما را چگونه می بینند، بلكه آن گونه است كه شما خودتان را می نگرید. بنابراین، شما تنها فردی هستید كه توانایی ایجاد احساس مثبت نسبت به خود را دارید. پس قبل از اینكه برای تقویت اعتماد به نفس خود اقدام كنید، ابتدا باید باور داشته باشید كه می توانید تغییر نمایید. هنگامی كه این را پذیرفتید، می توانید ایجاد تغییر در اعتماد به نفستان را شروع كنید.
● مقابله با انتقادهای درون
اولین قدم مهم در رشد و تقویت اعتماد به نفس، مبارزه با افكار منفی درونی است. از جمله این افكار و راه های مقابله با آنها عبارتند از:
▪ فكر منفی: تعمیم بخشیدن افراطی شكستها.
ـ راه مقابله: اختصاصی كردن شكستها.
▪ تفكر منفی: باور نكردن تحسین و تشویق دیگران.
ـ راه مقابله: اطمینان به خود.
▪ تفكر منفی: نتیجه گیری های شتاب زده.
ـ راه مقابله: استدلال مثبت درباره تجربیات فردی.
▪ فكر منفی: فاجعه سازی در مورد امور شخصی.
ـ راه مقابله: واقع گرایی نسبت به مسایل و دنیای پیرامون خود.
● تمرین رشد ارزشمندی خود
همان طور كه قبلاً اشاره كردیم، بخشی از اعتماد به نفسمان از چگونگی رفتار دیگران در گذشته با ما ناشی می شود، پس قدم دوم برای سلامت اعتماد به نفس، رفتار با خود به عنوان یك فرد ارزشمند است.
با هر مسأله ای كه سبب می شود شما تصور كنید فردی ارزشمند، دوست داشتنی و با كفایت نیستید، مقابله كنید. بخشی از این روشها به این شرح می باشد:
● از خود مراقبت كنید
به اندازه كافی بخوابید، تغذیه سالم و ورزش منظم داشته باشید و به بهداشت خود توجه كنید.
برنامه تفریحی و آرامش بخشی برای خود تدارك ببینید؛ پیاده روی و یا هر فعالیتی كه از آن لذت می برید.
در طول روز پنج دقیقه از وقتتان را صرف فكر كردن به خودتان و پنج دقیقه را صرف فكر كردن به فرد مورد علاقه تان در زندگی كنید.
● به خودتان پاداش بدهید
نقاط قوت خود را مرور كنید، چون این روش به موفقیتهای بزرگتری منجر می شود.
بعد از هر موفقیت برای خود پاداشی در نظر بگیرید. به عنوان مثال برای خودتان چیزی بخرید یا به دیدار یكی از دوستانتان بروید.
● خود را مورد سنجش قرار دهید، اما سرزنش نكنید!
مهم این است كه اگر در تمام كارهای موردنظرتان موفق نشدید یا شكست خوردید، خودتان را مورد انتقاد و سرزنش قرار ندهید؛ زیرا موجب می شود دوباره آن پیام درونی منفی تكرار و زمینه ساز كاهش اعتماد به نفس شما شود. اما اگر مانند یك فرد شایسته و با كفایت با خود رفتار كنید، دچار احساس خوبی می شدید، در نتیجه به خودباوری می رسید.
● برای رفع مشكلات احتمالی به موقع از دیگران كمك بگیرید
تقاضای كمك از دیگران، یكی از گامهای مهم و در عین حال مشكل برای رشد و تقویت اعتماد به نفس است، اما چون اعتماد به نفس از چگونگی رفتار دیگران در گذشته با ما ناشی می شود، شما نیز به منظور مقابله با این تجارب نیاز به كمك دیگران در زمان حال دارید. به عنوان مثال از اطرافیان خود بخواهید كه صادقانه ویژگی های مثبت و شایسته شما را نام ببرند. همواره به دیگران با احترام و محبت رفتار كنید و با رفتارتان از آنها بخواهید با شما چنین رفتاری داشته باشند؛ به عبارت ساده تر به حضور دیگران در زندگی خود (از خانه گرفته تا محل كار و تحصیل) اهمیت دهید تا حضور شما برای آنان پر رنگ باشد.اگر در زمینه خاصی احساس كمبود می كنید، فعالیتها و آموزشهایی را برای تقویت آن مسأله در نظر بگیرید و تا زمان رفع مشكل با پشتكار ادامه دهید.در برخی موارد اعتماد به نفس پایین به نحوی زندگی ما را تحت تأثیر قرار می دهد كه نیاز به مشورت با متخصصان و روان شناسان احساس می شود. بدین منظور می توانیم با یك مشاور در این زمینه مشورت كنیم و راهكارهای تقویت اعتماد به نفس را بیاموزیم.
● راهكارهای تقویت اعتماد به نفس
۱) آراستگی ظاهری خود را حفظ كنید. چون اگر شما ظاهر مرتبی داشته باشید، اعتماد به نفس بیشتری خواهید داشت. به خصوص اگر ظاهر شما مطابق هنجارهای مذهبی و اجتماعی باشد. اما اگر شما پوشش مطلوبی نداشته باشید، به طور ناخودآگاه از درون احساس رخوت و نارضایتی خواهید كرد و این مسأله موجب می شود از "من آرمانی خود" فاصله بگیرید، در نتیجه اعتماد به نفس شما كاهش می یابد.
۲) آرامش خود را حفظ كنید. مضطرب و عجول بودن، از اعتماد به نفس شما خواهد كاست. البته این به آن معنا نیست كه در رفتار و اعمالتان كند عمل كنید، بلكه شما می توانید با سرعت و دقت كارهای خود را انجام دهید، ضمن اینكه آرامش خود را حفظ كنید. پس به خاطر داشته باشید آرامش ضریب خطا را كاهش می دهد به همین دلیل اعتماد به نفس می آورد.
۳) از یادآوری شكستهای قبلی خود جداً پرهیز كنید، اما درسی را كه از آن گرفته اید، هرگز فراموش نكنید. به عنوان نمونه اگر شما خاطره بد یك مهمانی را همواره برای خود تداعی كنید، به طور حتم از رفتن به مهمانی های دیگر هم امتناع می ورزید، پس یادآوری شكست های گذشته و تعمیم آن در زندگی اعتماد به نفس را كاهش می دهد.
۴) عاشق خود، خانواده، اطرافیان، كار و خدای خود باشید یعنی در هر شرایطی كه هستید خود را بپذیرید و بدانید هرگونه كه باشید "روح خداوند در شما جاری است." توجه به همین نكته، اعتماد به نفس را افزایش می دهد؛ زیرا اگر عاشق خدا باشیم و خود را وابسته به یك نیروی برتر بدانیم، به طور حتم هرگز احساس پوچی نخواهیم داشت و دیدگاه ما نسبت به زندگی مثبت است. همان طور كه می دانید افراد مثبت اندیش از اعتماد به نفس بالایی برخوردارند.
۵) مبهم صحبت نكنید. اگر به اصطلاح "من من" كنید. به دیگران اعلام كرده اید كه من اعتماد به نفس لازمه را ندارم. روان و رسا صحبت كنید و صراحت بیان داشته باشید. به "روشنی" منظورتان را به طرف مقابل تفهیم كنید. این اقدامات اعتماد به نفس شما را تقویت می كند.
۶) مطالعه خود را زیاد كنید. كسی كه زیاد مطالعه می كند، اطلاعات زیادی هم به دست می آورد، بنابراین چون به مسایل گوناگون اشراف دارد، هنگام مواجه شدن با مسایل مختلف از اعتماد به نفس بالاتری برخوردار است؛ چون دچار تزلزل نمی شود.
۷)"اقتدار" و "قاطعیت" داشته باشید. از امروز تمام كارهای خود را با قاطعیت انجام دهید، بعد از اینكه به درستی تصمیم خود مطمئن شدید، با پشتكار پیش بروید.
۸) "نه" گفتن را یاد بگیرید. بسیاری از افراد قدرت "نه گفتن" را ندارند و این همواره برایشان مشكلاتی به وجود می آورد. اگر پیشنهاد یا درخواستی به شما می شود كه میل ندارید آن را بپذیرید با قاطعیت ولی محترمانه بگویید"نه".
۹) در زمان حال زندگی كنید. اگر در "حال" زندگی كنید و تمام انرژی خود را متوجه زندگی در "همان لحظه ای كه هستید" كنید، فردای شما هم تضمین خواهد شد؛ چرا كه فردای شما حاصل عملكرد صحیح "امروز" شماست. اگر عمر خود را در حسرت دیروز یا نگرانی فردا سپری كنید، لحظه ها را از دست خواهید داد و این به معنی از دست دادن فردا نیز می باشد.
۱۰) لبخند را فراموش نكنید. سعی كنید در هر شرایطی تبسم بر لب داشته باشید، تبسم نشانه بارز اعتماد به نفس و سلامت روان است چهره اخم آلود برخی از افراد زندگی را هم برای خودشان و هم كاركنانشان و هم خانواده شان تلخ كرده است. گرچه شرایط كاری سخت، كشیك های شبانه، مأموریت ها و درآمدهای پایین به این مسأله دامن زده است، اما اگر شما بخواهید می توانید در هر شرایطی تبسمی بر لب داشته باشید؛ چون اخم كردن هیچ مشكلی را حل نمی كند. در حالی كه تبسم نماد خوشرویی است و خوشرویی از نشانه های ایمان است و انسانهای مؤمن همواره امیدوار و شادابند.
از همین رو اگر ما برداشتی مثبت نسبت به خود داشته باشیم، آن را به تمام موقعیتها تعمیم می دهیم و اگر برداشتی منفی داشته باشیم، همیشه نسبت به كار و به طور كلی زندگی نگران هستیم، كه در این صورت باید درصدد راهكارهایی برای افزایش اعتماد به نفس برآییم.
اعتماد به نفس بالا، بر توانایی ما در ارزیابی دقیق از خودمان و همچنین توانایی پذیرش و ارزش گذاری بی قید و شرط مبتنی است. به این معنی كه قادر باشیم نقاط قوت و ضعف، توانایی ها و محدودیتهای خود را واقع بینانه بپذیریم، در این صورت می توانیم خود را در كنار دیگران موجودی با ارزش و مفید احساس كنیم.
به یاد داشته باشیم كه اعتماد به نفس از طریق تجاربمان با محیط، افراد و فعالیتهای گوناگون شكل می گیرد،
ضمن اینكه تجارب ما، در دوران كودكی نقش عمده ای در شكل دهی اعتماد به نفس دارد و همچنان كه بزرگتر می شویم؛ موفقیتها و شكستهایمان، نحوه رفتار افراد خانواده، معلمان و مربیان و نیز همسالانمان در تشكیل اعتماد به نفس و نحوه رشد آن اثر دارد.
به طور حتم مورد تشویق و توجه قرار گرفتن، مورد احترام بودن، موفقیتها و... به تقویت اعتماد به نفس منجر می شود، در حالی كه انتقاد، بی مهری و پرخاشگری به فرد و تجارب ناموفق او باعث كاهش اعتماد به نفس می گردد. البته تجارب گذشته ما همیشه به شكل یك فرایند درونی در زندگیمان حضور دارد. اما برای افرادی با اعتماد به نفس بالا این فرایند صدایی مثبت و اطمینان بخش است، در حالی كه برای افرادی با اعتماد به نفس ضعیف، این ندا در بردارنده انتقاد، تنبیه و ارزش زدایی توانایی ها و فضایل است. این مسأله نشان می دهد كه اگر والدین و مربیان زیاد از كودكان انتقاد كنند یا آنها را دایماً سرزنش كرده و یا برعكس از آنها حمایت كنند موجب ایجاد احساس منفی در كودكان می شوند. اما اگر آنان را مورد توجه و احترام قرار دهند احساس مثبت و اطمینان بخشی را در آنان بوجود می آورند.
نكته قابل توجه اینكه اعتماد به نفس به این معنی نیست كه دیگران شما را چگونه می بینند، بلكه آن گونه است كه شما خودتان را می نگرید. بنابراین، شما تنها فردی هستید كه توانایی ایجاد احساس مثبت نسبت به خود را دارید. پس قبل از اینكه برای تقویت اعتماد به نفس خود اقدام كنید، ابتدا باید باور داشته باشید كه می توانید تغییر نمایید. هنگامی كه این را پذیرفتید، می توانید ایجاد تغییر در اعتماد به نفستان را شروع كنید.
● مقابله با انتقادهای درون
اولین قدم مهم در رشد و تقویت اعتماد به نفس، مبارزه با افكار منفی درونی است. از جمله این افكار و راه های مقابله با آنها عبارتند از:
▪ فكر منفی: تعمیم بخشیدن افراطی شكستها.
ـ راه مقابله: اختصاصی كردن شكستها.
▪ تفكر منفی: باور نكردن تحسین و تشویق دیگران.
ـ راه مقابله: اطمینان به خود.
▪ تفكر منفی: نتیجه گیری های شتاب زده.
ـ راه مقابله: استدلال مثبت درباره تجربیات فردی.
▪ فكر منفی: فاجعه سازی در مورد امور شخصی.
ـ راه مقابله: واقع گرایی نسبت به مسایل و دنیای پیرامون خود.
● تمرین رشد ارزشمندی خود
همان طور كه قبلاً اشاره كردیم، بخشی از اعتماد به نفسمان از چگونگی رفتار دیگران در گذشته با ما ناشی می شود، پس قدم دوم برای سلامت اعتماد به نفس، رفتار با خود به عنوان یك فرد ارزشمند است.
با هر مسأله ای كه سبب می شود شما تصور كنید فردی ارزشمند، دوست داشتنی و با كفایت نیستید، مقابله كنید. بخشی از این روشها به این شرح می باشد:
● از خود مراقبت كنید
به اندازه كافی بخوابید، تغذیه سالم و ورزش منظم داشته باشید و به بهداشت خود توجه كنید.
برنامه تفریحی و آرامش بخشی برای خود تدارك ببینید؛ پیاده روی و یا هر فعالیتی كه از آن لذت می برید.
در طول روز پنج دقیقه از وقتتان را صرف فكر كردن به خودتان و پنج دقیقه را صرف فكر كردن به فرد مورد علاقه تان در زندگی كنید.
● به خودتان پاداش بدهید
نقاط قوت خود را مرور كنید، چون این روش به موفقیتهای بزرگتری منجر می شود.
بعد از هر موفقیت برای خود پاداشی در نظر بگیرید. به عنوان مثال برای خودتان چیزی بخرید یا به دیدار یكی از دوستانتان بروید.
● خود را مورد سنجش قرار دهید، اما سرزنش نكنید!
مهم این است كه اگر در تمام كارهای موردنظرتان موفق نشدید یا شكست خوردید، خودتان را مورد انتقاد و سرزنش قرار ندهید؛ زیرا موجب می شود دوباره آن پیام درونی منفی تكرار و زمینه ساز كاهش اعتماد به نفس شما شود. اما اگر مانند یك فرد شایسته و با كفایت با خود رفتار كنید، دچار احساس خوبی می شدید، در نتیجه به خودباوری می رسید.
● برای رفع مشكلات احتمالی به موقع از دیگران كمك بگیرید
تقاضای كمك از دیگران، یكی از گامهای مهم و در عین حال مشكل برای رشد و تقویت اعتماد به نفس است، اما چون اعتماد به نفس از چگونگی رفتار دیگران در گذشته با ما ناشی می شود، شما نیز به منظور مقابله با این تجارب نیاز به كمك دیگران در زمان حال دارید. به عنوان مثال از اطرافیان خود بخواهید كه صادقانه ویژگی های مثبت و شایسته شما را نام ببرند. همواره به دیگران با احترام و محبت رفتار كنید و با رفتارتان از آنها بخواهید با شما چنین رفتاری داشته باشند؛ به عبارت ساده تر به حضور دیگران در زندگی خود (از خانه گرفته تا محل كار و تحصیل) اهمیت دهید تا حضور شما برای آنان پر رنگ باشد.اگر در زمینه خاصی احساس كمبود می كنید، فعالیتها و آموزشهایی را برای تقویت آن مسأله در نظر بگیرید و تا زمان رفع مشكل با پشتكار ادامه دهید.در برخی موارد اعتماد به نفس پایین به نحوی زندگی ما را تحت تأثیر قرار می دهد كه نیاز به مشورت با متخصصان و روان شناسان احساس می شود. بدین منظور می توانیم با یك مشاور در این زمینه مشورت كنیم و راهكارهای تقویت اعتماد به نفس را بیاموزیم.
● راهكارهای تقویت اعتماد به نفس
۱) آراستگی ظاهری خود را حفظ كنید. چون اگر شما ظاهر مرتبی داشته باشید، اعتماد به نفس بیشتری خواهید داشت. به خصوص اگر ظاهر شما مطابق هنجارهای مذهبی و اجتماعی باشد. اما اگر شما پوشش مطلوبی نداشته باشید، به طور ناخودآگاه از درون احساس رخوت و نارضایتی خواهید كرد و این مسأله موجب می شود از "من آرمانی خود" فاصله بگیرید، در نتیجه اعتماد به نفس شما كاهش می یابد.
۲) آرامش خود را حفظ كنید. مضطرب و عجول بودن، از اعتماد به نفس شما خواهد كاست. البته این به آن معنا نیست كه در رفتار و اعمالتان كند عمل كنید، بلكه شما می توانید با سرعت و دقت كارهای خود را انجام دهید، ضمن اینكه آرامش خود را حفظ كنید. پس به خاطر داشته باشید آرامش ضریب خطا را كاهش می دهد به همین دلیل اعتماد به نفس می آورد.
۳) از یادآوری شكستهای قبلی خود جداً پرهیز كنید، اما درسی را كه از آن گرفته اید، هرگز فراموش نكنید. به عنوان نمونه اگر شما خاطره بد یك مهمانی را همواره برای خود تداعی كنید، به طور حتم از رفتن به مهمانی های دیگر هم امتناع می ورزید، پس یادآوری شكست های گذشته و تعمیم آن در زندگی اعتماد به نفس را كاهش می دهد.
۴) عاشق خود، خانواده، اطرافیان، كار و خدای خود باشید یعنی در هر شرایطی كه هستید خود را بپذیرید و بدانید هرگونه كه باشید "روح خداوند در شما جاری است." توجه به همین نكته، اعتماد به نفس را افزایش می دهد؛ زیرا اگر عاشق خدا باشیم و خود را وابسته به یك نیروی برتر بدانیم، به طور حتم هرگز احساس پوچی نخواهیم داشت و دیدگاه ما نسبت به زندگی مثبت است. همان طور كه می دانید افراد مثبت اندیش از اعتماد به نفس بالایی برخوردارند.
۵) مبهم صحبت نكنید. اگر به اصطلاح "من من" كنید. به دیگران اعلام كرده اید كه من اعتماد به نفس لازمه را ندارم. روان و رسا صحبت كنید و صراحت بیان داشته باشید. به "روشنی" منظورتان را به طرف مقابل تفهیم كنید. این اقدامات اعتماد به نفس شما را تقویت می كند.
۶) مطالعه خود را زیاد كنید. كسی كه زیاد مطالعه می كند، اطلاعات زیادی هم به دست می آورد، بنابراین چون به مسایل گوناگون اشراف دارد، هنگام مواجه شدن با مسایل مختلف از اعتماد به نفس بالاتری برخوردار است؛ چون دچار تزلزل نمی شود.
۷)"اقتدار" و "قاطعیت" داشته باشید. از امروز تمام كارهای خود را با قاطعیت انجام دهید، بعد از اینكه به درستی تصمیم خود مطمئن شدید، با پشتكار پیش بروید.
۸) "نه" گفتن را یاد بگیرید. بسیاری از افراد قدرت "نه گفتن" را ندارند و این همواره برایشان مشكلاتی به وجود می آورد. اگر پیشنهاد یا درخواستی به شما می شود كه میل ندارید آن را بپذیرید با قاطعیت ولی محترمانه بگویید"نه".
۹) در زمان حال زندگی كنید. اگر در "حال" زندگی كنید و تمام انرژی خود را متوجه زندگی در "همان لحظه ای كه هستید" كنید، فردای شما هم تضمین خواهد شد؛ چرا كه فردای شما حاصل عملكرد صحیح "امروز" شماست. اگر عمر خود را در حسرت دیروز یا نگرانی فردا سپری كنید، لحظه ها را از دست خواهید داد و این به معنی از دست دادن فردا نیز می باشد.
۱۰) لبخند را فراموش نكنید. سعی كنید در هر شرایطی تبسم بر لب داشته باشید، تبسم نشانه بارز اعتماد به نفس و سلامت روان است چهره اخم آلود برخی از افراد زندگی را هم برای خودشان و هم كاركنانشان و هم خانواده شان تلخ كرده است. گرچه شرایط كاری سخت، كشیك های شبانه، مأموریت ها و درآمدهای پایین به این مسأله دامن زده است، اما اگر شما بخواهید می توانید در هر شرایطی تبسمی بر لب داشته باشید؛ چون اخم كردن هیچ مشكلی را حل نمی كند. در حالی كه تبسم نماد خوشرویی است و خوشرویی از نشانه های ایمان است و انسانهای مؤمن همواره امیدوار و شادابند.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر