کسی که حاجتمندان را رد نمی‎کند!

کسی که حاجتمندان را رد نمی‎کند!

نیایش امام سجاد(علیه‎السلام) در روز عید فطر


دعای 46 از صحیفه سجادیه

یا مَنْ یَرْحَمُ مَنْ لا یَرْحَمُهُ‏الْعِبادُ، وَ یا مَنْ یَقْبَلُ مَنْ لاتَقْبَلُهُ الْبِلادُ،

اى آن كه رحم مى‏كنى بر آن كه بندگان بر او رحم نمى‏كنند، و اى كسى كه مى‏پذیرى كسى را كه شهرها نمى‏پذیرندش،

وَ یا مَنْ لایَحْتَقِرُ اَهْلَ‏الْحاجَةِ اِلَیْهِ، وَ یا مَنْ لا یُخَیِّبُ الْمُلِحّینَ عَلَیْهِ،

و اى كسى كه اهل حاجتمندان خود را خوار نمى‏كنى، و اى كسى كه اصراركنندگان را ناامید نمى‏نمایى،

وَ یا مَنْ لا یَجْبَهُ بِالرَّدِّ اَهْلَ الدّالَّةِ عَلَیْهِ،

و اى كسى‏كه دست ردّ بر سینه توقع‏داران نمى‏زنى،

وَ یا مَنْ یَجْتَبى صَغیرَ ما یُتَحْفُ بِهِ، وَ یَشْكُرُ یَسیرَ ما یُعْمَلُ لَه،

و اى كسى ‏كه پیشكش بى‏مقدار را مى‏پذیرى، و كمترین كارى را كه برایت كنند سپاس مى‏نهى،

وَ یا مَنْ یَشْكُرُ عَلَى‏الْقَلیلِ، وَ یُجازى بِالْجَلیلِ، وَ یا مَنْ یَدْنُو اِلى‏ مَنْ دَنا مِنْهُ،

و اى كسى كه عمل اندك را قدر مى‏نهى، و مزد بزرگ بر آن مى‏پردازى، و اى كه هر كس به تو نزدیك گردد به‏ او نزدیك مى‏شوى،

وَ یا مَنْ یَدْعُو اِلى‏ نَفْسِهِ مَنْ اَدْبَرَ عَنْهُ،

و اى كسى‏ كه هر كه را از تو روى گرداند به حضرتت فرا مى‏خوانى،

وَ یا مَنْ لایُغَیِّرُ النِّعْمَةَ، وَ لا یُبادِرُ بِالنَّقِمَةِ، وَ یا مَنْ یُثْمِرُ الْحَسَنَةَ حَتّى‏

و اى كسى كه نعمت خودرا تغییر نمى‏دهى، و به انتقام شتاب نمى‏ورزى، و اى كسى كه نهال خوبى را

یُنْمِیَها، وَ یَتَجاوَزُ عَن السَّیِّئَةِ حَتّى‏ یُعَفِّیَهَا،

به‏ بار مى‏آورى تا بیفزایى، و از بدى درمى‏گذرى تا آن را ناپدید نمایى،

اِنْصَرَفَتِ الْامالُ دُونَ مَدى‏ كَرَمِكَ بِالْحاجاتِ، وَ امْتَلَأتْ بِفَیْضِ

آرزوها پیش از رسیدن به نهایت كرمت با حاجات روا شده بازگشتند، و ظرف‎هاى طلب به فیض

جُودِكَ اَوْعِیَةُ الطَّلِباتِ، وَ تَفَسَّخَتْ دوُنَ بُلُوغِ نَعْتِكَ الصِّفاتُ،

بخششت لبریز شدند، و اوصاف به كنه وصف تو نرسیده از هم گسیختند،

فَلَكَ الْعُلُوُّ الْاَعْلى‏ فَوْقَ كُلِّ - عالٍ، وَ الْجَلالُ

پس بدون شك برترىِ برتر از هر برترى مخصوص توست، و جلال

الْاَمْجَدُ فَوْقَ كُلِّ جَلالٍ. كُلُّ جَلیلٍ عِنْدَكَ صَغیرٌ، وَ كُلُّ

امجد بر هر جلالى ویژه توست. هر بزرگى در پیشگاهت كوچك است، و هر

شَریفٍ فى جَنْبِ شَرَفِكَ حَقیرٌ، خابَ الْوافِدُونَ عَلى‏

شریفى در جنب شرفت پست است، آنان كه به ‏غیر حضرتت رو آورده‏اند

غَیْرِكَ، وَ خَسِرَ الْمُتَعَرِّضُونَ اِلاّ لَكَ، وَ ضاعَ الْمُلِمُّونَ

نومید شدند، و آنان كه جز وجود تو خواسته‏اند به خسران نشستند، و آنان كه به درگاه غیر تو شدند

اِلاّ بِكَ، وَ اَجْدَبَ الْمُنْتَجِعُونَ اِلاّ مَنِ انْتَجَعَ فَضْلَكَ،

به تباهى رسیدند، و جز آنان كه فضل تو را طالب شدند تهیدست ماندند.

بابُكَ مَفْتُوحٌ لِلرّاغِبینَ، وَ جُودُكَ مُباحٌ لِلسّآئِلینَ، وَ اِغاثَتُكَ

درِ رحمتت براى تمام خواهندگان باز، و عطایت براى گدایان رایگان، و فریادرسیت


قَریبَةٌ مِنَ الْمُسْتَغیثینَ، لا یَخیبُ مِنْكَ الْامِلُونَ، وَ لا یَیْاَسُ

به فریادخواهان نزدیك است، آرزومندان از تو نومید نمى‏شوند، و درخواست كنندگان

مِنْ عَطآئِكَ‏الْمُتَعَرِّضُونَ، وَ لا یَشْقى‏ بِنَقِمَتِكَ‏الْمُسْتَغْفِرُونَ.

از عطایت محروم نمى‏شوند، و مستغفران از عذاب تو تیره‏بخت نمى‏گردند،

رِزْقُكَ مَبْسُوطٌ لِمَنْ عَصاكَ، وَ حِلْمُكَ مُعْتَرِضٌ لِمَنْ ناواكَ،

سفره روزیت براى عاصیان پهن است، و بردباریت شامل دشمنانت نیز مى‏گردد،

عادَتُكَ الْاِحْسانُ اِلى‏ الْمُسیئینَ، وَ سُنَّتُكَ الْاِبْقآءُ عَلَى

عادتت احسان به بدكاران است، و سنّتت رحمت بر

الْمُعْتَدینَ، حَتّى‏لَقَدْ غَرَّتْهُمْ اَناتُكَ عَنِ الرُّجُوعِ، وَ صَدَّهُمْ

تجاوزكاران، تا جائى‏كه مدارایت اینان را از بازگشت به تو غافل نموده، و مهلت دادنت ایشان را

اِمْهالُكَ عَنِ النُّزُوعِ، وَ اِنَّما تَاَنَّیْتَ بِهِمْ لِیَفیئُوا اِلى‏ اَمْرِكَ،

از خوددارى از گناه بازداشته، حال آنكه تنها تو با آنان بردبارى كرده‏اى تا به فرمانت بازآیند،

وَ اَمْهَلْتَهُمْ ثِقَةً بِدَوامِ مُلْكِكَ، فَمَنْ كانَ مِنْ اَهْلِ السَّعادَةِ

و از آن رو به آنان مهلت داده‏اى كه اطمینان به دوام سلطنتت دارى، پس آن‏كه اهل سعادت بود

خَتَمْتَ لَهُ بِها، وَ مَنْ كانَ مِنْ اَهْلِ الشَّقاوَةِ خَذَلْتَهُ لَها،

فرجام كارش را به سعادت بردى، و هر كه تیره‏بخت بود به تیره‏بختى‏اش واگذاشتى،

كُلُّهُمْ صآئِرُونَ اِلى‏ حُكْمِكَ، وَ اُمُورُهُمْ ائِلَةٌ اِلى‏ اَمْرِكَ،

همه سر به فرمان حكم حضرتت خواهند داشت، و بازگشت كارشان به‏سوى فرمان تو خواهد بود،


لَمْ یَهِنْ عَلى‏ طُولِ مُدَّتِهِمْ سُلْطانُكَ، وَ لَمْ یَدْحَضْ لِتَرْكِ

پادشاهیت با مهلت طولانیى كه به آنان مى‏دهى سستى نپذیرد، و از تأخیر محاكمه ایشان

مُعاجَلَتِهِمْ بُرْهانُكَ، حُجَّتُكَ قآئِمَةٌ لاتُدْحَضُ، وَ

برهان و حجتت ازمیان نرود. حجتت استوار و پابرجاست و باطل نگردد، و

سُلْطانُكَ ثابِتٌ لا یَزُولُ، فَالْوَیْلُ الدّآئِمُ لِمَنْ جَنَحَ عَنْكَ،

سلطنت ثابت است آن‏سان كه زوال نپذیرد، پس واى بر آن كه از تو روى برتابد،

وَالْخَیْبَةُالْخاذِلَةُ لِمَنْ خابَ مِنْكَ، وَالشَّقآءُ الْاَشْقى‏ لِمَنِ اغْتَرَّ

و نومیدى ذلّت‏بار از آن كسى است كه ازتو نومید گشته، بدترین تیره‏بختى‏ها براى كسى است كه به تو

بِكَ، ما اَكْثَرَ تَصَرُّفَهُ فى عَذابِكَ! وَ ما اَطْوَلَ تَرَدُّدَهُ فى

مغرور شده، چه عذاب‏هاى دردناكى كه خواهد چشید! و چه اندازه سرگردانى درازى در عذابت

عِقابِكَ! وَما اَبْعَدَ غایَتَهُ مِنَ الْفَرَجِ! وَ ما اَقْنَطَهُ مِنْ سُهُولَةِ

خواهد داشت، و آرزوى گشایش از این كس چه دور است! و نومیدى او براى سهولت خروج از عذابت بسیار!

الْمَخْرَجِ! عَدْلاً مِنْ قَضآئِكَ لاتَجُورُ فیهِ، وَ اِنْصافاً مِنْ

تمام اینها براساس عدل در قضاى غیرجائرانه تو، و از سر انصاف در حكم

حُكْمِكَ لاتَحیفُ عَلَیْهِ، فَقَدْ ظاهَرْتَ الْحُجَجَ، وَ اَبْلَیْتَ

غیرظالمانه توست. چرا كه پى در پى اتمام حجت نمودى، و آنچه سزاوار اندرز و ارشاد بود

الْاَعْذارَ، وَ قَدْ تَقَدَّمْتَ بِالْوَعیدِ، وَ تَلَطَّفْتَ فِى التَّرْغیبِ،

بیان داشتى، و تهدیدت را اعلام فرمودى، و با لطف و محبت ترغیب به حقایق نمودى،

وَ ضَرَبْتَ الْاَمْثالَ، وَ اَطَلْتَ الاِْمْهالَ، وَ اَخَّرْتَ وَ اَنْتَ

و براى بیدارى مردم مثلهاآوردى، و به آنان مهلتِ طولانى دادى، و كیفر را به تأخیر انداختى در صورتى كه

مُسْتَطیعٌ لِلْمُعاجَلَةِ، وَ تَاَنَّیْتَ وَ اَنْتَ مَلى‏ءٌ بِالْمُبادَرَةِ،

بر شتاب در عذاب توانا بودى، و مدارا نمودى در حالى كه قدرت بر عجله داشتى،

لَمْ‏تَكُنْ اَناتُكَ عَجْزاً، وَ لا اِمْهالُكَ وَهْناً، وَ لا اِمْساكُكَ غَفْلَةً،

مدارایت از روى ناتوانى، و مهلت دادنت از باب سستى، و خودداریت از باب غفلت،

وَ لاَ انْتِظارُكَ مُداراةً، بَلْ لِتَكُونَ حُجَّتُكَ اَبْلَغَ، وَ كَرَمُكَ

و به ‏تأخیر انداختنت از روى‏مدارا و سازش نبوده،بلكه به این خاطر است كه حجتت‏رساتر، و بزرگواریت

اَكْمَلَ، وَ اِحْسانُكَ اَوْفى‏، وَ نِعْمَتُكَ اَتَمَّ، كُلُّ ذلِكَ كانَ

كاملتر، و احسانت فراگیرتر، و نعمتت تمامتر باشد، تمام اینها

وَ لَمْ تَزَلْ، وَ هُوَ كآئِنٌ وَ لاتَزالُ، حُجَّتُكَ اَجَلُّ مِنْ اَنْ تُوصَفَ

بوده و هست و خواهد بود، و حجت تو برتر از آن است كه به‏طور كامل وصف شود،

بِكُلِّها، وَ مَجْدُكَ اَرْفَعُ مِنْ اَنْ یُحَدَّ بِكُنْهِهِ، وَ نِعْمَتُكَ اَكْثَرُ

و برزگى تو والاتر از آن است كه كسى به كنهش برسد، و نعمتت بیش

مِنْ اَنْ تُحْصى‏ بِاَسْرِها، وَ اِحْسانُكَ اَكْثَرُ مِنْ اَنْ تُشْكَرَ

از آن است كه همه‏اش به‏شماره درآید، و احسانت بیش از آن است كه كسى كمترین آن را

عَلى‏ اَقَلِّهِ، وَ قَدْ قَصَّرَ بِىَ السُّكُوتُ عَنْ تَحْمیدِكَ، وَ فَهَّهَنِى

شكرآرد، و اكنون نبودن زبان سخن مرا از ادامه سپاست ناتوان ساخته، و زبان تمجیدم


الاِْمْساكُ عَنْ تَمْجیدِكَ، وَ قُصاراىَ الاِْقْرارُ بِالْحُسُورِ

از كار افتاده، و نهایت قدرتم آن است كه به درماندگى اقرار كنم

لارَغْبَةً - یاا اِلهى - بَلْ عَجْزاً. فَها اَنَا ذا اَؤُمُّكَ بِالْوِفادَةِ، وَ

نه از سر رغبت به‏كوتاهى در ستایش تو -اى پروردگار من بلكه از باب ناتوانى. اینك منم كه به‏ درگاهت روى آورده‏ام،

اَسْئَلُكَ حُسْنَ الرِّفادَةِ، فَصَلِّ عَلى‏ مُحَمَّدٍ وَ الِهِ، وَ اسْمَعْ

و از حضرتت توقع پذیرایى نیك دارم، پس بر محمد و آلش درود فرست، و رازم را

نَجْواىَ، وَ اسْتَجِبْ دُعآئى، وَ لا تَخْتِمْ یَوْمى بِخَیْبَتى،

بشنو، و دعایم را مستجاب كن، و روزم را به ناامیدى و تهیدستى به شب مرسان،

و لاتَجْبَهْنى بِالرَّدِّ فى مَسْئَلَتى،وَاَكْرِمْ مِنْ عِنْدِكَ مُنْصَرَفى،

و در دریوزگیم دست ردّ به سینه‏ام مزن، و رفتنم را از پیشگاهت،

وَ اِلَیْكَ مُنْقَلَبى، اِنَّكَ غَیْرُ ضآئِقٍ بِما تُریدُ، وَلاعاجِزٍ عَمّا

و بازگشتم را به حضرتت گرامى‏دار، زیرا در آنچه بخواهى دچار مضیقه نمى‏شوى، و در برابر خواسته‏ها

تُسْئَلُ، وَ اَنْتَ عَلى‏ كُلِّ - شَىْ‏ءٍ قَدیرٌ، وَلا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ

ناتوان نمى‏باشى، و بر هر چیزى قدرت دارى، و هیچ حول و قوه‏اى

اِلاّ بِاللَّهِ الْعَلِىِّ الْعَظیمِ.

جز به دست خداى بزرگ نیست.