سیمین بهبهانی

سیمین بهبهانی

تولد ۲۸ تیر ۱۳۰۶ (سن:۸۲ سال)
تهران
نام دیگر سیمین خلیلی
زمینه فعالیت نویسنده و غزل‌سرا
ملیت ایرانی
والدین عباس خلیلی،
فخرعظمی ارغون
گفتاورد
دوباره می‌سازمت وطن
اگرچه با خشت جان خویش

سیمین بـِهْبَهانی (زادهٔ ۲۸ تیر ۱۳۰۶ در تهران) نویسنده و غزل‌سرای معاصر ایرانی است. او به خاطر سرودن غزل فارسی در وزن‌های بی‌سابقه به «نیمای غزل» معروف است. [۱] ، [۲]

زندگی

سیمین خلیلی معروف به «سیمین بهبهانی» فرزند عباس خلیلی (شاعر و نویسنده و مدیر روزنامه اقدام) و نبیره حاج میرزا حسین حاج میرزاخلیل است. پدرش عباس خلیلی (۱۲۷۲ نجف - ۱۳۵۰ تهران) به دو زبان فارسی و عربی شعر می‌گفت و حدود ۱۱۰۰ بیت از ابیات شاهنامه فردوسی را به عربی ترجمه کرده بود و در ضمن رمان‌های متعددی را هم به رشته تحریر درآورد که همگی به چاپ رسیدند.

مادر او فخرعظما ارغون (۱۳۱۶ ه.ق - ۱۳۴۵ ه.ش) دختر مرتضی قلی ارغون (مکرم السلطان خلعتبری) از بطن قمر خانم عظمت السلطنه (فرزند میرزا محمد خان امیرتومان و نبیره امیر هدایت الله خان فومنی) بود. فخر عظما ارغون فارسی و عربی و فقه و اصول را در مکتبخانه خصوصی خواند و با متون نظم و نثر آشنایی کامل داشت و زبان فرانسه را نیز زیر نظر یک مربی سوئیسی آموخت. او همچنین از زنان پیشرو و از شاعران موفق زمان خود بود و در انجمن نسوان وطن‌خواه عضویت داشت و مدتی هم سردبیر روزنامه آینده ایران بود. او همچنین عضو کانون بانوان و حزب دموکرات بود و به عنوان معلم زبان فرانسه در آموزش و پرورش خدمت می‌کرد.

پدر و مادر سیمین که در سال ۱۳۰۳ ازدواج کرده بودند، در سال ۱۳۰۹ از هم جدا شدند و مادرش با عادل خلعتبری (مدیر روزنامه آینده ایران) ازدواج کرد و صاحب سه فرزند دیگر شد.

سیمین بهبهانی ابتدا با حسن بهبهانی ازدواج کرد و به نام خانوادگی همسر خود نامبردار شد ولی پس از وی با منوچهر کوشیار ازدواج نمود. او سال‌ها در آموزش و پرورش با سمت دبیری کار کرد.

او در سال ۱۳۳۷ وارد دانشکده حقوق شد، حال انکه در رشته ادبیات نیز قبول شده بود. در همان دوران دانشجویی بود که با منوچهر کوشیار آشنا شد و با او ازدواج کرد. سیمین بهبهانی سی سال-از سال ۱۳۳۰ تا سال ۱۳۶۰- تنها به تدریس اشتغال داشت و حتی شغلی مرتبط با رشتهٔ حقوق را قبول نکرد.

در ۱۳۴۸ به عضویت شورای شعر و موسیقی در آمد . سیمین بهبهانی ، هوشنگ ابتهاج ، نادر نادرپور ، یدالله رویایی ، بیژن جلالی و فریدون مشیری این شورا را اداره می‌کردند . در سال ۱۳۵۷ عضویت در کانون نویسندگان ایران را پذیرفت .

در ۱۳۷۸ سازمان جهانی حفوف بشردر برلین مدال کارل فون اوسی یتسکی را به سیمین بهبهانی اهدا کرد . در هین سال نیز جایزه لیلیان هیلمن / داشیل هامت را سازمان نظارت بر حقوق بشر (HRW) به وی اعطا کرد.

اشعار

برخی از معروف‌ترین غزل‌های او با این ابیات آغاز می‌شود:
شلوارتاخورده دارد مردی که یک پاندارد خشم است وآتش نگاهش،یعنی تماشا ندارد
دوباره می‌سازمت وطن اگر چه با خشت جان خویش ستون به سقف تو می‌زنم،اگرچه بااستخوان خویش


آثار

* سه‌تار شکسته (۱۳۳۰/۱۹۵۱)
* جای پا (۱۳۳۵/۱۹۵۴)
* چلچراغ (۱۳۳۶/۱۹۵۵)
* مرمر (۱۳۴1/۱۹۶۱)
* رستاخیز (۱۳۵۲/۱۹۷۱)
* خطی ز سرعت و از آتش (۱۳۶۰/۱۹۸۰)
* دشت ارژن (۱۳۶۲/۱۹۸۳)
* گزینه اشعار (۱۳۶۷)
* درباره هنر و ادبیات (۱۳۶۸)
* آن مرد، مرد همراهم (۱۳۶۹)
* کاغذین‌جامه (۱۳۷۱/۱۹۹۲)
* کولی و نامه و عشق (۱۳۷۳)
* عاشق‌تر از همیشه بخوان (۱۳۷۳)
* شاعران امروز فرانسه {(۱۳۷۳) ترجمهفارسی از اثر پیر دوبوادفر،چاپ دوم :۱۳۸۲}
* با قلب خود چه خریدم؟ (۱۳۷۵/۱۹۹۶)
* یک دریچه آزادی (۱۳۷۴/۱۹۹۵)
* مجموعه اشعار (۲۰۰۳)

يكي مثلا اين كه(۲۰۰۵)



1. ↑ روزنامه شرق، شماره ۷۶۵، صفحه ۲۸، ۱۳۸۵
2. ↑ روزنامه همشهری، شماره ۲۴، ۱۳۸۲



* شاعری که هرگز قلم یا روحش را نفروخت، مقاله واشینگتن پست درباره سیمین بهبهانی.
* تذکره اندرونی، بنفشه حجازی، ۱۵۱ - ۱۵۶ (شرح حال فخر عظمی ارغون).
* بخش آثار: بهبهانی،‌سیمین، با قلب خود چه خریدم؟، لس‌آنجلس: شرکت کتاب، ۱۳۷۵/۱۹۹۶، پشت جلد.
* روزنامهٔ شرق، شماره ۷۶۵، صفحه ۲۸، ۱۳۸۵
* روزنامهٔ همشهری، شماره ۲۴، ۱۳۸۲


* زندگی‌نامه سیمین بهبهانی

جستارهای وابسته

* علی بهبهانی