اضطراب اجتماعی

اضطراب اجتماعی

اضطراب اجتماعی بر جنبه‌های متفاوتی از زندگی سایه می‌افكند.همگی ما واژه «اضطراب» را شنیده‌ایم و با آن آشناییم. معمولاً‌ خودمان هم این حالت ناخوشایند را گاه‌به گاه تجربه می‌كنیم. وقتی كه مضطرب می‌شویم، عرق می‌كنیم، سرمان گیج می‌رود و دست و پایمان می‌لرزد و گاهی اوقات اگر بخواهیم مطلبی را به یاد بیاوریم، با مشكل مواجه می‌شویم، قلبمان تندتند می‌زند و آرزو می‌كنیم كه هر چه زودتر از این شرایط بگذریم و این موقعیت هر چه زودتر تمام شود. بعضی وقت‌ها هم پشیمان می‌شویم كه چرا كاری اینچنین اضطراب‌آور و سخت كه از عهده‌اش برنمی‌آییم را شروع كرده‌ایم. در اینجا می‌خواهیم به نوعی خاص از اضطراب بپردازیم كه به شرایط اجتماعی و گروهی، صحبت كردن در جمع، غذا خوردن در جمع و برقراری ارتباطات بین فردی مربوط می‌شود. اضطراب اجتماعی (social anexiety) یا هراس اجتماعی (social phobia) مقوله‌ای است كه عده كثیری از مردم با آن درگیرند. میلیون‌ها نفر از آمریكایی‌ها از اضطراب اجتماعی رنج می‌برند و روانشناسان معتقدند كه این اختلال، سومین اختلال روانی شایع در جامعه آمریكاست. زمانی‌كه دگرگونی‌ها و تغییرات در جامعه با سرعت و روندی تند شكل گیرند، افراد باید سخت تلاش كنند تا خود را در مدت زمان كوتاهی با شرایط جدید سازگار و هماهنگ نمایند. برای این كه مفهوم اضطراب اجتماعی روشن‌تر بیان شود، مثالی از شخصی مبتلا به آن، می‌آوریم: او می‌خواهد به رستوران مورد علاقه‌اش برود و غذا بخورد. گرسنه است و از حالا غذایی كه می‌خواهد بخورد را هم می‌داند. زمانی كه جلوی رستوران می‌رسد، از اتومبیل پیاده نمی‌شود. مرتب عرق می‌ریزد و دستانش لرزش گرفته‌اند، با خود می‌گوید كه بهتر بود اصلاً‌ نمی‌آمد. می‌خواهد برگردد ولی گرسنه است و باید همین حالا غذا بخورد به همین خاطر با اكراه و ترس وارد رستوران می‌شود. نمی‌تواند غذایی سفارش دهد چون می‌ترسد كه وقتی پیشخدمت او را اینقدر مضطرب و هراسان ببیند، خواهد خندید و ممكن است وقت پول دادن، كیف پولش به زمین بیفتد و آن وقت همه مسخره‌اش خواهند كرد. اگر سر میزی بنشیند و غذا بخورد، همه او را نگاه می‌كنند و می‌گویند كه چقدر بی‌ادبانه غذا می‌خورد و لباس‌هایش چقدر بی‌‌قواره و ناهماهنگ هستند. اگر لیوان از دستش لیز بخورد و بشكند، آن وقت چه؟! این افكار باعث می‌شود كه او به سرعت به اتومبیلش برگردد و همانطور گرسنه و مضطرب رستوران را ترك كند. بسیاری از علائم اختلال اضطراب اجتماعی در این مثال ذكر شدند. فردی كه به این بیماری مبتلاست، با مشكلات گوناگونی روبه‌رو خواهد شد چرا كه اضطراب اجتماعی بر جنبه‌های متفاوتی از زندگی سایه می‌افكند. حضور موفق در مصاحبه‌های استخدامی با وجود چنین اضطرابی ناممكن خواهد شد، سخنرانی كردن، آشنایی و ملاقات با دوستان و همسایگان یا همكاران جدید، لباس خریدن و گرفتن گواهینامه رانندگی اموری هستند كه شخص مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی نمی‌تواند به آسانی از عهده‌شان برآید و حتی ممكن است از حضور در بعضی مكان اجتناب كند. او شخص باهوش، دانا و با معلوماتی است كه توانایی‌های قابل توجهی هم دارد ولی نمی‌تواند با دیگران ارتباط برقرار نموده، مهارت‌هایش را به كار گیرد. شخصی كه از اختلال اضطراب اجتماعی رنج می‌برد، پیوسته خیال می‌كند كه دیگران به او چشم دوخته‌اند و حواسشان متوجه اعمال و رفتار اوست. همین احساس ناخوشایند، خالق اضطرابی سخت است كه زندگی را بر چنین بیماری تنگ خواهد كرد. اضطراب اجتماعی همه جوانب زندگی اجتماعی بیمار را تحت تأثیر منفی‌اش قرار می‌دهد و او بسیاری فرصت‌ها را از دست خواهد داد. اگر شما هم چنین نشانه‌هایی را دارید و با اضطراب اجتماعی دست به گریبانید، خودتان هم می‌دانید كه تفكری غیرمنطقی دارید و ممكن نیست كه همه مردم فقط درباره شما فكر كنند. نكته تلخ و ناراحت‌كننده در این اختلال، آگاهی بیمار از غیر منطقی و بی‌اساس بودن احساسات و افكارش است. در عین این شناخت، او قادر نیست بر احساسات و افكار آزار دهنده‌اش غلبه كند. شما هم می‌بینید كه هر روز اضطرابی شدید را تحمل می‌كنید كه زندگی اجتماعی را برایتان دشوار نموده است. می‌دانید كه این ترس‌ها و نگرانی‌ها بی‌پایه و غیرمنطقی‌اند ولی نمی‌توانید از آنها رهایی یابید. دوستان یا همكارانتان، شما را به مهمانی دعوت می‌كنند ولی نمی‌پذیرید؛ حضور در جمعی شلوغ و صرف غذا كنار دیگران ناراحت‌كننده و اضطراب‌آور است. ولی اوضاع می‌تواند تغییر كند. به پزشك مراجعه كنید. روان‌درمانی و مشاوره و توصیه‌های پزشك متخصص بی‌تردید كمكتان خواهد كرد. یافتن ریشه این اختلال اضطرابی نخستین و مهمترین گام در درمان آن است. اختلال اضطراب اجتماعی درمان می‌شود. امید به درمان و پشتكار و مداومت در جریان آن، شما را به دنیایی بدون اضطراب اجتماعی بازخواهد گرداند.