محمدرضا صياد

من محمدرضا صياد ، در روز سه شنبه 2 آذر 1327 در تهران چشم به جهان گشودم. پدرم ، نورالله صياد ، گروهبان ارتش بود و سواد در حد خواندن و نوشتن داشت. مادرم ، محترم صالح ، خانه دار بود و سواد نداشت. پدرم به علت اشتغال در ارتش ، محل خدمتش از اين شهر به شهر ديگر تغيير ميكرد. از اين رو تحصيلات دوره ابتدايي و متوسطه را در شهرهاي اهواز ، كرمان ، تهران و شيراز خواندم. سرانجام در ماه خرداد 1347 به دريافت ديپلم متوسطه در رشته رياضي از دبيرستان دولتي حاج قوام شيراز نايل شدم. جالب ترين رويداد دوران دانش آموزي من اين است كه در مهر 1339 براي خواندن كلاس ششم ابتدايي وارد دبستان دولتي مشكان طبسي تهران شدم اما طولي نكشيد كه به اين فكر افتادم كه نقاشي بزرگ بشوم! از اين رو به درس و مشق بي علاقه گي نشان دادم و در عوض روز و شب و وقت و بي وقت به كشيدن تابوهاي نقاشي و سياه قلم پرداختم. البته قريب يك سال بعد بهاي سنگيني از بابت همين بلند پروازي پرداختم و آن اين بود كه در ماه خرداد 1340 در درس رياضي تجديد ، و متعاقب آن در ماه شهريور همان سال ، متاسفانه رفوزه شدم!.

در اوايل ماه مهر 1347 براي انجام خدمت مقدس سربازي به طور داوطلبانه خودم را به حوزه ي نظام وظيفه تهران معرفي كردم. در تاريخ 17 مهر 1347 براي طي دوره آموزشي به واحد سپاه دانش مستقر در لشگر 2 تبريز اعزام شدم. دوره آموزشي من تا پايان همين سال به طول انجاميد و سرانجام به درجه گروهبان يكمي نايل شدم در اوايل ماه فروردين 1348 براي انجام هجده ماه بقيه خدمتم ، به شهر آستارا در استان گيلان اعزام شدم و اين مدت از خدمتم را در دبستان روستاي باش محله در بخش لوندويل شهر آستارا به تربيت و تعليم نوباوگان روستايي همت گماشتم. در تاريخ 17 مهر 1349 خدمت سربازي را به انجام رساندم و به تهران برگشتم.

مدتي بعد تصميم گرفتم كه خودم را براي ورود به دانشگاه آماده كنم. در اوايل تابستان 1350 در كنكور سراسري دانشگاهها شركت كردم و در رشته رياضي ( محض ) دانشكده علوم دانشگاه تهران پذيرفته شدم. از اوايل مهر 1350 تحصيلاتم را در اين رشته و در دانشگاه آغاز كردم. در تابستان سال 1351 به روشهاي محاسبه عددي براي محاسبه تقويم علاقمند شدم. طولي نكشيد كه از طريق پژوهش در اين زمينه ، با روش ذبيح الله بهروز (1270-1350) كاملا" آشنا شدم. متعاقب آن بلافاصله تصميم گرفتم كه بر پايه همين روش ، اولين حسابگر تقويم ( ماشين حساب تقويم ) را در ايران اختراع كنم. از اين رو تقريبا" به مدت نه ماه ( پنج ماه براي مدل سازي رياضي و چهار ماه براي طراحي مدارهاي آن ) به اين كار پرداختم و سرانجام در زمستان اين سال موفق به اختراع حسابگر تقويم مدل 1351-7 شدم. روش كار با اين حسابگر تقويم را طي سخنراني كوتاهي تحت عنوان " شرح ماشين حساب تقويم " به اطلاع شركت كنندگان در چهارمين كنفرانس رياضي كشور (دانشگاه تهران 8-11 فورودين 1352) رساندم. اين اولين سخنراني علمي من در جمع رياضي دانان ايران و جهان بود.

درس نجوم 2 را در نيمسال اول سال تحصيلي 1352-1353 گذراندم. در تابستان 1353 حسابگر تقويم مدل 1353-7 را اختراع كردم كه در مقايسه با حسابگر تقويم مدل قبلي ، داراي امكانات و توانايي هاي محاسباتي بيشتري بود. بعد از كشف رصدخانه ي مراغه توسط باستان شناسان ايراني ، به مناسبت بررسي علل عقب افتادگي ، چاره جويي در جهت پيشرفت و تصميم گيري در باره آينده ي دانش ستاره شناسي در ايران ، و احياء و بازسازي مجموعه رصدخانه مراغه و چگونگي اجراي اين امر مهم از لحاظ حفظ اين ميراث علمي و فرهنگي ارزشمند ، نخستين سمينار ستاره شناسي ايران (15-19 آبان 1353) در دانشگاه تبريز ( آذرابادگان سابق) برگزار شد. من در 18 آبان 1353 در اين سمينار ، تحت عنوان " چند تقويم ايراني " سخنراني كردم. اين اولين سخنراني علمي من در جمع ستاره شناسان ايراني بود.

در تابستان 1354 حسابگر تقويم مدل 1354-7 را اختراع كردم كه در مقايسه با مدلهاي قبلي به مراتب كاملتر بود. در پاييز 1354 بر پايه ي روش بهروز ، جدولي براي محاسبات تقويم هجري شمسي ابداع كردم و نتيجه كارم را در مقاله اي تحت عنوان " جدول صليبي تقويم خورشيدي در تعديل جلالي " ارائه كردم كه در بولتن علمي انجمن ملي ستاره شناسي ايران ، دفتر همكاريهاي علمي و پژوهشي وزارت علوم و آموزش عالي به چاپ رسيد. اين اولين مقاله من در يك نشريه علمي بود. درس نجوم 1 را در نيمسال اول سال تحصيلي 1354-1355 گذراندم. در 3 مهر 1355 با عنوان آموزشگر داده ورزي در گروه رياضي و علوم رايانه دانشكده علوم به استخدام دانشگاه تهران درآمدم. اين رويداد شيرين ترين رويداد زندگي من است.

در 1 آبان 1355 به دريافت دانشنامه دوره كارشناسي رياضي ( رايانه ) از دانشگاه تهران نايل آمدم. از بدو تاسيس مركز تقويم دانشگاه تهران در ارديبهشت 1356 همكاري خود را بااين مركز شروع كردم. از بدو شروع طرح پژوهشي " بررسي تقويم شمسي وقمري " با استفاده از اعتبارت شوراي پژوهشهاي علمي دانشگاه تهران در ماه مهر 1356 ، همكاري خود را با اين طرح آغاز كردم.

بعد از چهار سال خدمتگزاري علمي در دانشگاه تهران در تاريخ 1 مهر 1359 بر اساس ماده 64 قانون استخدام كشوري ، از خدمت در دانشگاه تهران استعفاء كردم. از اين تاريخ به بعد بيشتر وقتم را در منزل به انجام كارهاي پژوهشي و نگارش مقالات در زمينه هاي تقويم ، علوم رايانه و تاريخ رياضيات و نجوم صرف كردم و در كنار اين كارها ، به عنوان پژوهشگر آزاد در طرح ياد شده و همچنين از شهريور 1360 در طرح پژوهشي " استفاده از انرژي تشعشعي خورشيد و باد در روستاهاي ايران " با موسسه ژئوفيزيك دانشگاه تهران نيز همكاري داشتم.

تنها برادر از خود بزرگترم ، نورمحمد صياد (1325-1360) كه افسر ارتش بود ، در 30 شهريور 1360 در حوالي روستاي دهلاويه ( بين سوسنگرد و بستان) در نبرد با متجاوزين عراقي و در راه دفاع از سرزمين عزيزمان ايران به شهادت رسيد. هر چند مرگ حماسه آفرين او براي خانواده ما افتخار و سربلندي جاودانه را به ارمغان آورد ، اما در هر حال ، از دست دادن او ، تلخ ترين حادثه زندگي من است.

همكاري من در طرح پژوهشي " بررسي تقويم شمسي و قمري " تا 30 آبان 1360 و در طرح پژوهشي " استفاده از انرژي تشعشعي خورشيد و باد در روستاهاي ايران " تا 23 آذر 1360 ادامه داشت. در مهر 1361 به عنوان كارشناس در بخش تحقيقات فيزيك خورشيدي و ستاره شناسي موسسه ژئوفيزيك ، به استخدام مجدد درآمدم. در 28 تير 1365 با شيفته بدري نوده ، ازدواج كردم. او خانه دار است و ديپلم متوسطه دارد. ثمره اين ازدواج ، سه فرزند به نامهاي زروان ، يزدان و فريناز است كه هر سه دانش آموز هستند.

در طي مدت خدمتگزاري علمي در بخش تحقيقات فيزيك خورشيدي و ستاره شناسي موسسه ژئوفيزيك تا تاريخ 9 دي 1372 ، در زمينه هاي تقويم ، اوقات شرعي ، زاويه انحراف قبله ، رويت هلال ماه ، نجوم محاسباتي ، و علوم رايانه به پژوهش پرداختم و برنامه هاي رايانه اي فراواني را در اين زمينه براي مركز تقويم موسسه ژئوفيزيك دانشگاه تهران نوشتم و خدمات رايانه اي لازم را نيز ارائه كردم. در 10 دي 1372 بنا به درخواست خودم از اين بخش ، به بخش تحقيقات زمين لرزه شناسي موسسه ژئوفيزيك دانشگاه تهران منتقل شدم و به عنوان كارشناس ، خدمتگزاري خود را در اين بخش آغاز كردم. لازم به ذكر است كه از تاريخ انتقال به بخش تحقيقات زمين لرزه شناسي تا 15 آبان 1375 ، فقط در حد ارائه خدمات رايانه اي در زمينه اوقات شرعي با مركز تقويم موسسه ژئوفيزيك همكاري كردم.

در اوايل سال 1373 ، من ، مهندس باقري و مهندس حسن طارمي راد ، بر اساس قراردادي كه بين بنياد دايرة المعارف اسلامي و مركز پژوهشهاي بنيادي معاونت پژوهشي و آموزش وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي منعقد شده بود، به عنوان مجريان علمي " طرح سراسري رويت هلال ماههاي قمري براي ايران " انتخاب شديم و بلافاصله كار خود را آغاز كرديم. از بدو اجراي اين طرح ، سيد محسن قاضي مير سعيد ، ركورد دار برجسته و كارآزموده رويت هلال ماه در جهان ، بطور داوطلبانه و با شركت منظم در برنامه هاي رصدي رويت هلال ماه ، مجريان علمي طرح ياد شده را در رسيدن به اهداف طرح ، ياري داد. بعد از طي مدت چهار سال ، سرانجام در اواخر سال 1376 ، طرح ياد شده را با موفقيت به انجام رسانديم. اين طرح در تاريخ 21 آذر 1377 در " سومين دوره معرفي پژوهش فرهنگي برگزيده سال " از سوي معاونت پژوهشي و آموزشي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي ، به عنوان پژوهش فرهنگي برگزيده سال انتخاب شد.

در 28 تير 1377 ، من ، سيد محسن قاضي مير سعيد و محمد زاهد آرام ، به عنوان اعضاي هيات موسس ، " گروه غير حرفه اي رويت هلال ماههاي قمري جوان در ايران " را تاسيس كرديم. از اين تاريخ تا زمان حاضر ، همچون پرنده اي سبكبال و سبكبار ، در آسمان نجوم غير حرفه اي ايران در حال پروازم. در طي اين مدت تحول بسيار عظيمي در طرز تفكر و عملكرد علمي من در جهت پيشبرد و ترويج دانش نجوم غير حرفه اي در كشور عزيزمان ايران به وجود آمد كه هميشه از آن به عنوان دوران شكوفايي و طلايي زندگي علميم ياد ميكنم.

خدمات علمي و فرهنگي

بخشي از خدمات علمي و فرهنگي من به شرح زير است :

- كتاب

1) تطبيق تقاويم ( با دكتر محمد قلي جوانشير خويي و دكتر ايرج ملك پور) ، موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران ، شماره 1822 ، تهران ، 1360 ، 332 صفحه

2) تقويم تطبيقي 10 ساله ( با دكتر ايرج ملك پور ) ، چاپ و انتشارات اقبال ، تهران ، 1363 ، 65 صفحه

3) رويت هلال ماه طي سالهاي 1418- 1415 هجري قمري ، گزارش جامع طرح سراسري رويت هلال ماههاي قمري براي ايران ( با مهندس محمد باقري و مهندس حسن طارمي راد ) ، مركز پژوهشهاي بنيادي معاونت پژوهشي و آموزشي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي ، دفتر نشر بلاغ ( خانه كودك ) ، تهران ، تابستان 1378 ، 519 صفحه

- مقاله

1) جدول صليبي تقويم خورشيدي در تعديل جلالي ، بولتن علمي انجمن ملي ستاره شناسي ايران ، دفتر همكاريهاي علمي و پژوهشي وزارت علوم و آموزش عالي ، جلد 1 ، نشريه 7 ، تهران ، 1354

2) جدول تقاويم ( هجري شمسي - رصد نيمروز ) در تعديل جلالي ، بولتن انچمن رياضي ايران ، جلد 8 ، شماره 2 ، تهران ، 1360

3) جدول تقاويم ( ژولين - گريگوري ) بولتن انجمن رياضي ايران ، جلد 9 ، شماره 1 ، تهران ، 1360

4) جدولهاي تطبيق تقاويم ، بولتن انجمن رياضي ايران ، جلد 9 ، شماره 2 ، تهران ، 1361

5) كبيسه هاي 500 ساله تقويم شمسي ( با دكتر ايرج ملك پور ) ، نشريه تحقيقاتي فيزيك زمين و فضا ، موسسه ژئوفيزيك دانشگاه تهران ، سال 11 ، شماره 1 و 2 ، تهران ، 1361

6) معادله هاي تقويم هجري شمسي بر پايه توابع كامپيوتري FIX و MOD ، نشريه تحقيقاتي فيزيك زمين و فضا ، موسسه ژئوفيزيك دانشگاه تهران ، سال 18 و 19 ، شماره 1 و 2 ، تهران ، 1368 و 1369

7) تعيين نام سال شمسي در دوره 12 ساله حيواني تقويم تركي - مغولي ، ماهنامه علمي و فني دانشمند ، سال 29 ، شماره 8 ، تهران ، آبان 1370

برنامه تقويم هجري شمسي ، ماهنامه نجوم ، سال 2 ، شماره 4 ، تهران ، دي 1371

9) اعلام نوروز ايراني بعنوان روز جهاني كره زمين ، ماهنامه علمي و فني دانشمند ، سال 31 ، شماره 3 ، تهران ، خرداد 1372

10) جدول تقويم هجري شمسي ، مجله رشد آموزشي رياضي ، سال 10 ، شماره پياپي 38 ، تهران ، تابستان 1372

11) خواجه عبدالرحمان خازني مروزي پيشاهنگ اصلاح تقويم در ايران ، نشريه تحقيقات اسلامي ، نشريه بنياد دايرة المعارف اسلامي ، سال 8 ، شماره 1 و 2 ، تهران ، 1372

12) تقويم هجري شمسي ، ماهنامه نجوم ، سال 3 ، شماره 11 ، تهران ، امرداد 1373

13) تقويم هجري قمري ، ماهنامه نجوم ، سال 4 ، شماره 1 ، تهران ، مهر 1373

14) تقويم ميلادي ، ماهنامه نجوم ، سال 4 ، شماره 4 ، تهران ، دي 1373

15) تقويم روم باستان ، ماهنامه نجوم ، شمال 4 ، شماره 8 و 9 ، تهران ، ارديبهشت و خرداد 1374

16) گاهشماري دوره هخامنشي ، نشريه تحقيقات اسلامي ، بنياد دايرة المعارف اسلامي ، سال 10 ، شماره 1 و 2 ، تهران ، 1374

17) بررسي نقش مشخصه " سن هلال ماه " در پيش بيني رويت هلال ماههاي قمري ( با مهندس محمد باقري و مهندس حسن طارمي راد ) ، برگرفته از دومين گزارش علمي طرح سراسري رويت ماههاي قمري براي ايران ، ماهنامه نجوم ، سال 6 ، شماره 3 ، تهران ، آدر 1375

1 بررسي رويت هلال ماه مبارك رمضان 1417 در ايران ( با مهندس محمد باقري و مهندس حسن طارمي راد ) ، روزنامه ايران ، سال 2 ، شماره 566 ، تهران ، 18 دي 1375

19) بررسي رويت هلال ماه شوال 1417 در ايران ( با مهندس محمد باقري و مهندس حسن طارمي راد ) ، روزنامه ايران ، سال 3 ، شماره 592 ، 18 بهمن 1375

20) پيدايش و سير تحول تقويم هجري شمسي ، وقف - ميراث جاويدان ، ويژه تاريخ علم در اسلام و ايران ، سال 4 ، شماره 3 و 4 ، شماره پياپي 15 و 16 ، تهران ، پاييز و زمستان 1375

21) ركورد را شكستند! ( با مهندس محمد باقري و مهندس حسن طارمي راد ) ، ماهنامه نجوم ، سال 6 ، شماره 10 ، تهران ، تير 1376

22) دوره تغييرات طول ماه هلالي حقيقي ، فصلنامه علمي - پژوهشي فرهنگ ، ويژه تاريخ علم در ايران و اسلام ، سال 9 و 10 ، شماره پياپي 20 و 21 ، تهران ، زمستان 1375/ بهار 1376

23) در سراسر ايران هلال ماه مبارك رمضان در شامگاه سه شنبه قابل رويت است ( با مهندس محمد باقري و مهندس حسن طارمي راد ) ، روزنامه ايران ، سال 3 ، شماره 874 ، تهران ، 8 دي 1376

24) دستاوردهاي نو در مطالعه نقش مشخصه نجومي سن هلال ماه ، ركوردهاي تازه ي استهلال ( با مهندس محمد باقري و مهندس حسن طارمي راد ) ، ماهنامه نجوم ، سال 7 ، شماره 4 و 5 ، تهران ، دي و بهمن 1376

25) بررسي علمي رويت هلال ماه شوال 1418 در ايران ( با مهندس محمد باقري و مهندس حسن طارمي راد ) ، روزنامه ايران ، سال 4 ، شماره 871 ، تهران ، 7 بهمن 1376

26) بررسي علمي رويت هلال ماه رمضان 1419 درايران ( با مهندس محمد باقري و مهندس حسن طارمي راد ) ، روزنامه ايران ، سال 4 ، شماره 1120 ، تهران ، 25 آذر 1377

27) بررسي علمي رويت هلال ماه شوال 1419 در ايران ( با مهندس محمد باقري و مهندس حسن طارمي راد ) ، روزنامه ايران ، سال 4 ، شماره 1144 ، تهران ، 24 دي 1377

2 ابعاد علمي رويت هلال ماه شوال 1419 ( گزارش رويت هلال ماه ، گردهمايي طرح سراسري رويت هلال ماههاي قمري براي ايران ) ، ماهنامه كتاب ماه ، سال 1 ، شماره 10 ، تهران ، 30 بهمن 1377

29) هلال رمضان در پيش است ، بررسي علمي گزارشهاي رويت هلال ماه رمضان 1419 در ايران و پيش بيني هاي امسال ، ماهنامه نجوم ، سال 9 ، شماره 2 و 3 ، تهران ، آبان و آذر 1378

30) بررسي علمي رويت هلال ماه رمضان 1420 ، روزنامه ايران ، سال 5 ، شماره 1401 ، تهران ، 18 آذر 1378

31) بررسي علمي رويت هلال ماه شوال 1420 ، روزنامه اطلاعات ، سال 74 ، شماره 21811 ، تهران ، 12 دي 1378

32) دستاوردهاي بررسي روش محاسبات تقويم نيمروزي و جدول خيامي ، فصلنامه علمي - پژوهشي فرهنگ ، ويژه بزرگداشت خيام ، سال 12 ، شماره پياپي 29-32 ، تهران ، بهار - زمستان 1378

33) رقابتهاي مسالمت آميز براي رويت هلال ماه ، ماهنامه نجوم ، سال 9 ، شماره 8 و 9 ، تهران ، ارديبهشت و خرداد 1379

34) بررسي علمي رويت هلال ماه رمضان 1421 در ايران ، ماهنامه نجوم ، سال 10 ، شماره 2 و 3 ، تهران ، آبان و آذر 1379

35) بررسي علمي رويت هلال ماه شوال 1421 ، روزنامه اطلاعات ، سال 75 ، شماره 22091 ، تهران ، 3 دي 1379

36) كارگاه آموزشي و رصدي رويت هلال ماه ( با مهدي دانشيار ، حسن سلطاني و سيد محسن قاضي مير سعيد ) ماهنامه نجوم ، سال 10 ، شماه 8 و 9 ، تهران ، تير و امرداد 1380

37) رقابت در رويت هلال ماههاي قمري جوان در ايران ، ماهنامه نجوم ، سال 10 ، شماره 11 ، تهران ، مهر 1380

3 بررسي علمي رويت هلال ماه رمضان در ايران ، روزنامه اطلاعات ، سال 76 ، شماره 22344 ، تهران ، 23 ابان 1380

39) بررسي علمي رويت هلال ماه شوال 1422 در ايران ، روزنامه ازاطلاعات ، سال 76 ، شماره 22367 ، تهران ، 20 آذر 1380

40) بررسي علمي رويت هلال رمضان 1423 در ايران ، روزنامه اطلاعات ، سال 77 ، شماره 22622 ، تهران ، 13 آبان 1381

41) بررسي علمي رويت هلال رمضان 1424 در ايران ( با عليرضا بوژمهراني و سيد محسن قاضي مير سعيد ) ، ضميمه روزنامه اطلاعات ، سال 78 ، شماره 22901 ، تهران ، 30 مهر 1382

- گزارش علمي

1) تقويم تطبيقي 1500 ساله هجري شمسي و هجري قمري قراردادي ( با دكتر ايرج ملك پور ) ، گزارش علمي شماره 74 ، موسسه ژئوفيزيك دانشگاه تهران ، 1370

2) گزارش رويت هلال ماههاي 1415 هجري قمري ( با مهندس محمد باقري و مهندس حسن طارمي راد ) ، گزارش علمي شماره 1 ، بنياد دايرة المعارف اسلامي ، تهران ، 1374

3) قبله در ايران ( با دكتر ايرج ملك پور ) گزارش علمي شماره 79 ، موسسه ژئوفيزيك دانشگاه تهران ، 1375

4) گزارش رويت هلال ماههاي 1416 هجري قمري ( با مهندس محمد باقري و مهندس حسن طارمي راد ) ، گزارش علمي شماره 2 ، بنياد دايرة المعارف اسلامي ، تهران ، 1375

5) گزارش رويت هلال ماههاي 1417 هجري قمري ( با مهندس محمد باقري و مهندس حسن طارمي راد ) ، گزارش علمي شماره 3 ، بنياد دايرة المعارف اسلامي ، تهران ، 1376

6) گزارش رويت هلال ماههاي 1418 هجري قمري ( با مهندس محمد باقري و مهندس حسن طارمي راد ) ، گزارش علمي شماره 4 ، بنياد دايرة المعارف اسلامي ، تهران ، 1377

7) تقويم هجري شمسي ، گزارش علمي شماره 1 ، انجمن اختروش ايران ، اصفهان ، 1381

بررسي تغييرات لحظه غروب خورشيد در پهنه ايران ، مركز نجوم آستان مقدس حضرت عبدالعظيم (ع) ، شهر ري - تهران ، 1382

- سخنراني

1) آشتي با تقويم هجري شمسي ، انجمن آماتوري ستاره شناسي دانشجويان تهران ، فرهنگسراي بهمن ، تهران ، 12 امرداد 1373

2) سير تحول گاهشماري در ايران از دوره پيشدادي تا دوره اشكاني ، پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي ، پژوهشكده تاريخ و فلسفه علم ، تهران ، 6 خرداد 1374

3) مروري بر تاريخ هجري شمسي ، دفتر نشر تاريخ ايران ، تهران ، 20 شهريور 1374

4) آشنايي با تقويم ايران ، دبيرستان فضيلت ، آموزش و پرورش منطقه3 ، تهران ، 21 بهمن 1376

5) روش علمي براي استخراج تقويم هجري قمري ، تماشاگه زمان ، تهران ، 16 آذر 1378

6) روش علمي براي پيش بيني رويت هلال ماه ، دبيرستان فضيلت ، آموزش و پرورش منطقه 3 ، تهران ، 16 بهمن 1378

7) تاريخچه پيدايي و سير تحول تقويم هجري شمسي در ايران ، تماشاگه زمان ، تهران ، 24 فروردين 1379

بررسي علمي رويت هلال ماه رمضان و شوال 1421 در ايران ، تماشاگه زمان ، تهران ، 2 آذر 1379

9) بررسي علمي رويت هلال ماه شوال 1421 ، امور انجمنهاي علمي - دانشجوئي ، دانشگاه الزهراء (س) ، تهران ، 5 دي 1379

10) آشنائي با معادلات و جداول تقويم هجري شمسي ، مركز علوم و ستاره شناسي تهران ، 14 دي 1379

11) پيدايش و سير تحول تقويم هجري شمسي در ايران و آشنائي با معادلات تقويم هجري شمسي ، دبيرستان اميدوارن ، تهران ، 13 ارديبهست 1380

12) معادلات و جدول تقويم هجري قراردادي ، مركز نجوم آستان مقدس حضرت عبدالعظيم (ع) ، شهر ري - تهران ، 20 ارديبهشت 1380

13) پيدايي و سير تحول تقويم هجري شمسي در ايران ، انجمن علمي - دانشجويي تاريخ تمدن دانشگاه الزهراء ، تهران ، 26 ارديبهشت 1380

14) مدل سازي رياضي براي طراحي معادلات و جداول تقويم هجري شمسي ، گروه نجوم كانون علمي فرهنگسري ورزش ، تهران ، 21 شهوريور 1380

15) روش علمي براي پيش بيني رويت هلال ماه ، كانون نجوم كانونهاي علمي فرهنگسراي دانشجو ، تهران ، 20 آذر 1380

16) بررسي علمي رويت هلال ماه شوال 1422 ، گروه نجوم كانون علمي فرهنگسراي ورزش ، تهران ، 21 آذر 1380

17) مدل سازي رياضي تقويم هجري قمري قراردادي ، پژوهشكده تاريخ علم دانشگاه تهران ، 24 دي 1380

1 تقويم هجري شمسي دقيقترين تقويم جهان ، مركز نجوم آستان مقدس حضرت عبدالعظيم (ع) ، شهر ري- تهران ، 28 ارديبهشت 1381

19) پيدايي و سير تحول تقويم هجري شمسي در ايران ، كانون نجوم كانونهاي علمي فرهنگسراي مدرسه ، تهران ، 29 ارديبهشت 1381

20) بررسي علمي رويت هلال ماه رمضان و شوال 1423 در ايران ، مركز نجوم آستان مقدس حضرت عبدالعظيم (ع) ، شهر ري- تهران ، 12 آبان 1381

21) بررسي علمي رويت هلال ماه شوال 1423 در جهان ، دانشگاه مذاهب اسلامي ، تهران ، 9 آذر 1381

22) بررسي علمي رويت هلال ماه شوال 1423 در جهان ، مركز آموزشي ممتاز حنّان ، تهران ، 11 آذر 1381

23) پيدايي و سير تحول تقويم هجري شمسي در ايران ، دبيرستان فضيلت ، آموزش و پرورش منطقه 3 ، تهران ، 16 بهمن 1381

24) پيدايي و سير تحول تقويم هجري شمسي در ايران و محاسبه لحظه تحويل سال 1382 هجري شمسي ، انجمن علمي - دانشجويي فيزيك دانشگاه الزهراء (س) ، تهران ، 20 اسفند 1381

- تدريس در دوره آموزشي

1) روش علمي براي استخراج تقويم هجري قمري ، اولين دوره آموزشي رويت هلال ماه ، انجمن نجوم ايران با همكاري دانشگاه خواجه نصيرالدين طوسي ، تهران ، بهمن 1379

2) روش علمي براي پيش بيني رويت هلال ماه ، نكات ايمني براي رصدگران ، انتخاب رصدگاه مناسب و تجربيات رصدي براي رويت هلال ماه ، دومين دوره آموزشي - تخصصي رويت هلال ماه در ايران ، كانون فارغ التحصيلان دانشگاه آزاد اسلامي ، مشهد ، امرداد 1380

3) روش علمي براي پيش بيني رويت هلال ماه ، سومين دوره آموزشي - تخصصي رويت هلال ماه در ايران ، انجمن نجوم ثاقب با همكاري دانشگاه گيلان ، رشت ، آبان 1380

4) روش علمي براي پيش بيني رويت هلال ماه و كارگاههاي علمي و عملي رويت هلال ماه رجب 1423 ، چهارمين دوره آموزشي - تخصصي رويت هلال ماه در ايران ، مركز نجوم آستان مقدس حضرت عبدالعظيم (ع) ، شهر ري - تهران ، امرداد 1381

5) روش علمي براي پيش بيني رويت هلال ماه در ايران ، پنجمين دوره آموزشي - تخصصي رويت هلال ماه در ايران ، انجمن نجوم آماتوري دانشگاه آزاد اسلامي ، شيراز ، امرداد 1382

- تدريس در كارگاه آموزشي

1) روش علمي براي پيش بيني رويت هلال ماه و روش عملي براي رويت هلال ماه ، مركز نجوم آستان مقدس حضرت عبدالعظيم (ع) ، شهر ري - تهران ، 1 تير 1380

2) مدل سازي رياضي براي استخراج تقويم هجري شمسي ، شاخه آماتوري انجمن نجوم ايران ، تهران ، 1 اسفند 1380

3) نكات ايمني براي رصدگران رويت هلال ماههاي قمري جوان ، مركز نجوم آستان مقدس حضرت عبدالعظيم (ع) ، شهر ري - تهران ، 20 تير 1381

4) استخراج تقويمهاي هجري شمسي ، هجري قمري و ميلادي ، مركز نجوم شباهنگ ، كانون فارغ التحصيلان دانشگاه آزاد اسلامي ، مشهد ، 16 امرداد 1381

5) استخراج تقويمهاي هجري شمسي ، هجري قمري و ميلادي ، كانون نجوم فرهنگسراي جوان ، تهران ، 18 شهريور 1381

6) استخراج تقويمهاي هجري شمسي ، هجري قمري و ميلادي ، مركز نجوم آستان مقدس حضرت عبدالعظيم (ع) ، شهر ري - تهران ، 28 شهريور 1381

7) استخراج تقويمهاي هجري شمسي ، هجري قمري و ميلادي ، مركز مطالعات و پژوهشهاي فلكي - نجومي ، قم ، 3 آبان 1381

استخراج تقويمهاي هجري شمسي ، هجري قمري و ميلادي ، مركز نجوم آستان مقدس حضرت عبدالعظيم (ع) ، شهر ري - تهران ، 9 اسفند 1381

9) استخراج تقويمهاي هجري شمسي ، هجري قمري و ميلادي ، گروه فيزيك دانشگاه زنجان با همكاري انجمن نجوم ايران ، زنجان ، 4 ارديبهشت 1382

10) محاسبه لحظه هاي طلوع و غروب خورشيد ، ظهر حقيقي و نيمه شب در پهنه ي ايران ، مركز نجوم آستان مقدس حضرت عبدالعظيم (ع) ، شهر ري - تهران ، 26 ارديبهشت 1382

11) پيدايي و سير تحول تقويم هجري شمسي در ايران ، شاخه آماتوري انجمن نجوم ايران ، تهران ، 25 تير 1382

12) تبديل تقويم هجري قمري قراردادي به تقويم هجري شمسي ، مركز نجوم آستان مقدس حضرت عبدالعظيم (ع) ، شهر ري - تهران ، 17 امرداد 1382

13) آشنايي با تقويمهاي هجري قمري قراردادي و هجري شمسي - تبديل تقويم هجري قمري قراردادي به تقويم هجري شمسي ، مركز نجوم شباهنگ ، كانون فارغ التحصيلان دانشگاه آزاد اسلامي ، مشهد ، 22 امرداد 1382

14) آشنايي با تقويم هجري شمسي ، شاخه آماتوري انجمن نجوم ايران ، تهران ، 29 امرداد 1382

15) معادلات تقويم هجري شمسي ، شاخه آماتوري انجمن نجوم ايران ، تهران ، 26 شهريور 1382