خدمات و توانایی های شبكه اینترنت به سرعت در حال افزایش و تخصصی شدن است. به عنوان مهمترین خدمات عمومی این شبكه می توان به پست الكترونیك، سرویس دسترسی به اطلاعات، سرویس انتقال پرونده های كامپیوتری، سرویس گروه های تخصصی، كنفرانس الكترونیكی و سرویس خبری اشاره كرد. اما در كنار كاربردهای متنوع شبكه های اطلاع رسانی، توجه به نیمه تاریك آن در بسیاری از كشورها از اهمیت زیادی برخوردار است. امروزه سوءاستفاده های مخرب از این فناوری نوین یك نگرانی عمومی و قابل درك در سطح جهان پدید آورده است به گونه ای كه هم اكنون هیچ كشوری را در شرق و غرب جهان نمی توان یافت كه نسبت به سوءاستفاده از آن ابراز نگرانی نكرده باشد. آمارهای منتشر شده نشان می دهد كه روزانه صدها میلیون نفر به گشت و گذار در جهان اطلاعات مشغولند. شبكه های اطلاع رسانی مانند یك دنیای واقعی، البته در بعدی دیگر نقش بازی می كنند. در این دنیا افراد بداندیش، بیماران روانی، بزهكاران باسابقه و افراد دیگری نیز وجود دارند كه از اینترنت برای انجام كارهای غیرقانونی و غیراخلاقی استفاده می كنند. سوءاستفاده از اینترنت در محورهای مختلف انجام می گیرد و هر روز بر تنوع و گستردگی آن افزوده می شود. به عنوان نمونه از هر ده كلمه ای كه در موتورهای جست وجو مورد جست وجو قرار می گیرد شش كلمه در مورد مسائل غیراخلاقی است. در یك بررسی كه اخیراً توسط مجله «web» به عمل آمده نشان می دهد كه كلمه «Sex» محبوب ترین كلمه كاربران شبكه است و در طی یك ماه بیش از پنج میلیون بار این كلمه تایپ شده و مورد جست وجو قرار گرفته است. دومین كلمه مورد علاقه كاربران «Gap» بوده كه البته تا میزان ۷۵ درصد كمتر به آن علاقه نشان داده شده است. متاسفانه تعداد بینندگان این گونه سایت ها درصد قابل توجهی را به خود اختصاص می دهند و این در حالی است كه متقاضیان اطلاعات مفید و سودمند در اقلیتند.
• بزهكارهای انفورماتیكامروزه اكثر نقل و انتقال های پولی و مالی در بازار اقتصاد جهانی از طریق كامپیوتر انجام می پذیرد. بسیاری از موسسات تجاری اطلاعات سری مربوط به معاملات و فعالیت های بازرگانی خود را در كامپیوترها ذخیره می كنند. این نكته در مورد روش های مراقبت هوایی، ناوبری هوایی و كنترل رفت و آمد كشتی ها و سیستم های كنترل امور پزشكی نیز صادق است. نتیجه اینكه توسعه داده های كامپیوتری در بانك، صنعت و تجارت می تواند موجب ترس از قریب الوقوع بودن استفاده از روش های اجرایی از سوی بزهكاران متخصص شود. با توسعه یافتن شبكه های ارتباطی به خصوص اینترنت نوع جدیدی از جرایم مرتبط با آن نیز به وجود آمده است. بزهكاری انفورماتیك روز به روز متنوع تر شده و اكنون اشكال شناخته شده ای چون خرابكاری، جاسوسی، سرقت، استفاده و دستكاری غیرقانونی در كامپیوترها و... را شامل می شود. به عنوان نمونه فهرست اعمال مجرمانه در قلمرو اطلاعات و كامپیوتر كه به وسیله شورای اروپا تهیه و معرفی شده به این شرح است: تقلب نسبت به كامپیوتر، تقلب نسبت به اطلاعات، وارد كردن خسارت به داده ها و برنامه های اطلاعاتی، خرابكاری و دستكاری غیرقانونی در كامپیوتر، ورود غیرمجاز به سیستم ها، رهگیری غیرمجاز ارتباطات كامپیوتری، تكثیر و توزیع غیرمجاز برنامه ها و نرم افزارهای كامپیوتری و جاسوسی از طریق كامپیوتر. امروزه در زمینه جرایم كامپیوتری و اطلاعاتی یعنی به طور عمده پدیده Hacking، مسئله دستكاری غیرقانونی در سیستم های نقل و انتقال الكترونیكی سرمایه ها و داده ها و اطلاعات مشاهده می شود. خطر این پدیده نخستین بار در سال ۱۹۸۹ و زمانی برای عموم آشكار شد كه در دادگستری آلمان، دادرسی كیفری علیه چند آ لمانی در جریان بود كه از طریق شبكه های كامپیوتری بین المللی در سیستم های كامپیوتری دولت آمریكا، انگلیس و سایر كشورها نفوذ كرده بودند و اطلاعات به دست آمده از این طریق را به سرویس های اطلاعاتی شوروی سابق (KGB) فروخته بودند. در یك مورد دیگر، یك متخصص كامپیوتر با نفوذ به یك شبكه بانكی ترتیبی داد كه تمام اعداد «صد» را كه در عملیات ظاهر می شد به حسابی كه خود باز كرده بود واریز گردد. به این ترتیب حساب ها را سرراست كرده بود. با این روش وی موفق به جمع كردن مبلغ قابل توجهی شد و فقط به كمك ادعای یك مشتری دقیق و نكته سنج مبنی بر اینكه در حساب او یك دلار كسری وجود دارد این كلاهبرداری كشف شد. بسیاری از متخصصان امور شبكه های اطلاع رسانی بزرگترین مشكل این شبكه ها را مسئله امنیت می دانند و زمانی بر وسعت این ناامنی افزوده می شود كه بدانیم مراكز نظامی ایالات متحده نیز به راحتی مورد حمله هكرها قرار می گیرد و مهاجم به راحتی به اطلاعات مورد نیاز خود دست پیدا می كند. هفته نامه Defense News می نویسد: «یك راهزن كامپیوتری به مغز سیستم كامپیوتری مدرسه عالی نیروی دریایی كالیفرنیا دسترسی پیدا كرده و این اقدام باعث هراس مقامات نظامی آمریكا شده است. در پی آن مقامات نظامی و صنعتی آمریكا از اینكه ممكن است اینترنت در قالب و به صورت یك كانال اطلاعاتی سبب تهاجمات دیگری به بانك اطلاعات پنتاگون شود دچار وحشت شده اند.»
• حمله اینترنتی
امروزه انتشار و ارسال ویروس های كامپیوتری خطرناك به شبكه های جهانی و كامپیوترهای شخصی به امری عادی و معمولی و در عین حال وحشتناك و ناامیدكننده تبدیل شده است. ظهور ویروس ها همانند حمله ناگهانی مهاجمان قدرتمند و بی رحم به ساكنان بی پناه یك آبادی در نیمه های شب است. تصور این واقعیت كه یك دانشمند و محقق در پی مشاهده یك پیام ناآشنا بر صفحه مانیتور خود همه تحقیقات، مطالعات و یافته های خود را نابود شده ببیند و یا تصور اینكه صورت مبادلات و عملیات های بانكی كامپیوتری یك بانك زنجیره ای كه دارای شعب متعدد در سراسر جهان است با اقدام از سر شوخی یا ناراحتی یك فرد به صفحه ای سفید تبدیل شود بیم و ناامیدی را به نحو گسترده ای در سراسر جهان می پراكند. به طور مثال دیوید اسمیت سی ساله با ایجاد ویروس «Mellisa» به سرویس های پست الكترونیك بسیاری از مراكز مهم و استراتژیك از جمله پنتاگون حمله كرده و همگی را فلج كرد. به گفته برخی كارشناسان این ویروس چنان تاثیری بر روی شبكه های كامپیوتری آمریكا داشته كه وزارت دفاع آمریكا مجبور شد برای مدتی سیستم پست الكترونیك خود را ببندد. البته این جریان همچنان ادامه دارد و سیستم های كامپیوتری هنوز خود را كاملاً از گزند ویروس ملیسا نرهانیده اند. در موردی دیگر دو سوئدی به سیستم كامپیوتری ناسا و یك شركت اینترنتی انگلیسی نفوذ كردند و در مورد دیگر یك نوجوان پانزده ساله كانادایی كه لقب پسر مافیایی را بر خود نهاده بود به همراه چند نفر دیگر به دو شبكه عمده اینترنت آمریكا حمله كردند. پلیس فدرال آمریكا تحقیقات خود درباره اختلال در شبكه های بزرگی چون yahoo و Amazon را از هنگامی شروع كرد كه آنان اعلام كردند به دلیل اختلال ناشی از دریافت میلیون ها نامه الكترونیكی، به مدت چند ساعت فعالیتشان متوقف شده است. «پسر مافیایی» بارها تهدید كرده بود كه به سایت اینترنتی CNN و چند مركز دیگر حمله خواهد كرد. به گفته كارشناسان مبارزه با تهاجمات كامپیوتری دانش فنی افرادی كه چندین ساعت بزرگترین سایت های اینترنتی آمریكا را از كار انداختند بسیار بالا بود. معروف ترین مهاجم كامپیوتری آمریكا كه اخیراً از زندان آزاد شده و حالا هم ظاهراً بیكار است در مورد امنیت شبكه های كامپیوتری می گوید: امنیت كامپیوتری مثل قفل زدن به در است و اگر كسی واقعاً بخواهد داخل شود می تواند این كار را از پنجره انجام دهد. او كه فردی سی و شش ساله به نام كوین میتینگ است و دیگر حق ندارد به هیچ كاری كه از دور، نزدیك، مستقیم و غیرمستقیم با كامپیوتر سروكار داشته باشد مشغول شود این حرف ها را در كنگره آمریكا و در برابر سناتورها به زبان آورد.همچنین او در توضیحات خود به سناتورهای آمریكایی گفته است كه در تمام مدتی كه به عنوان هكر به سیستم های كامپیوتری نفوذ می كرده تنها یك بار ناموفق بوده است. آن هم به این دلیل كه آن سیستم موردنظر تحت نفوذ هكر دیگری قرار داشت. وی در ادامه مطالب خویش اظهار كرده كه در بسیاری از موارد نیاز به حملات فنی نداشته زیرا با حرف كشیدن از كاركنان شركت های بزرگی مثل «Motorola» و «Nokia» به راحتی اطلاعات كلیدی و رمزها را به دست آورده است. براین اساس جهت برقراری امنیت در اینترنت نه تنها باید چاره ای برای حملات فنی كه هر روز پیچیده تر می شود اندیشید، بلكه باید نسبت به آموزش كاركنان و كاربران كامپیوترهای دولتی و خصوصی اقدام مناسبی صورت گیرد. در همین راستا و در جهت سنجش میزان ایمنی شبكه های اطلاع رسانی و كامپیوتری یك نمایشگاه در سنگاپور اعلام كرده به هركسی كه بتواند به سایت های این دانشگاه در اینترنت دستبرد بزند ده هزار دلار جایزه می دهد. مسئولان این نمایشگاه می گویند پس از حملات ویروس های ملیسا، چرنوبیل،Love you I و چند ویروس خطرناك دیگر كه دو، سه سال اخیر سیستم ها را مورد هجوم قرار دادند به این فكر افتادند تا سایتی برای هكرهای كامپیوتری در اینترنت ایجاد كنند و ضمن اعطای جایزه، نقاط ضعف سیستم ایمنی كامپیوترها را شناسایی كرده و نسبت به اصلاح آنها اقدام كنند. البته حملات اینترنتی همیشه از طریق ارسال و انتشار ویروس صورت نمی گیرد. بلكه در بسیاری از موارد از راه نفوذ در سیستم های اطلاعاتی و دستكاری در آن به گونه های مختلف انجام می پذیرد. به طور مثال یك مهاجم اینترنتی در گوشه نامعلومی از جهان هنگامی كه احزاب سیاسی استرالیا سرگرم مبارزات انتخاباتی بودند وارد وب سایت حزب حاكم لیبرال استرالیا شد و ضمن ایجاد تغییرات در محتوا، مطالب آن را به صورت مضحكی درآورد و در پایان چند عكس نیز ضمیمه آن كرد. این عمل لطمه شدیدی به حیثیت حزب لیبرال وارد ساخت. و در موردی دیگر هكرها با ورود به سیستم كامپیوتری دانشگاه استنفورد آمریكا رمز پست الكترونیكی ۴۵۰۰ نفر از دانشجویان و استادان را تغییر دادند و برای مدت سه هفته بدون اینكه كسی متوجه شود به مطالب پست های الكترونیكی وب سایت دانشگاه دسترسی داشتند.
• تجاوز به حریم خصوصی
یكی دیگر از مواردی كه موجب نگرانی كاربران شده است ترس از انتشار اطلاعات محرمانه و خصوصی آنها در اینترنت است. البته از اواسط دهه ۱۹۷۰ موضوع حمایت از اطلاعات خصوصی بر محور رشد انفجاری كامپیوتر و توانایی آن برای جمع آوری، جست وجو، طبقه بندی، مقایسه و ادغام اطلاعات خصوصی درباره افراد می چرخید. امروزه اهمیت حمایت از زندگی خصوصی افراد در مقابل خطرهای ناشی از فناوری كامپیوتری و اطلاعاتی از نگرانی های مهم مربوط به شبكه های اطلاع رسانی جهانی است. كامپیوترهای بزرگ و نیرومند امروزی كه در اختیار شبكه های اطلاعاتی قرار دارند، خصوصی ترین و شخصی ترین اطلاعات مربوط به افراد را جمع آوری می كنند و به عبارتی تقریباً همه افراد پرونده دار شده اند البته بدون اینكه از محتوای پرونده خود باخبر باشند. در این صورت افرادی با مقاصد نادرست با دستیابی به اطلاعات شخصی، سوءاستفاده های گوناگونی را مرتكب می شوند. مثلاً سال ها پیش و بعد از مرگ فرانسوا میتران رئیس جمهور سابق فرانسه، هنگامی كه پزشك معالج او اسراری از بیماری و زندگی او را در كتابی فاش كرد به درخواست خانواده میتران و همچنین نظام پزشكی فرانسه فروش كتاب از كتاب فروشی ها ممنوع شد اما چند ساعت بعد تعدادی مهندس كامپیوتر در «Grenoble» تمام كتاب و محتوای آن را بر روی شبكه اینترنت منتشر كرده و در دسترس همگان قرار دادند. از دیگر فعالیت های غیرقانونی و نادرست در اینترنت می توان به قتل و آدم كشی از طریق این شبكه، آموزش جرائم، فروش نوزادان و بسیاری موارد دیگر اشاره كرد. یكی دیگر از معایب و یا شاید مزیت اینترنت این است كه هیچ مامور، سرپرست و یا دستیاری در راه عبور مطالب این شبكه در سطح بین المللی وجود ندارد و در حقیقت هیچ كس مالك اینترنت نیست. در اینترنت كسی قدرت اخراج دیگری را ندارد و به اصطلاح چیزی به نام «كلید كنترل مركزی» وجود ندارد تا در مواقع لزوم اقدام به از كار انداختن كل شبكه نماید. زیرا طراحی اولیه اینترنت به گونه ای بوده است كه در صورت از كار افتادن بخشی از شبكه، سایر بخش ها بتوانند به كار خود ادامه دهند. به بیان دیگر «تمركززدایی» از اصول اولیه پایه گذاری اینترنت بوده است. البته در مورد مدیریت و هدایت اینترنت می توان به وجود گروه های داوطلب در این زمینه اشاره كرد. به عنوان نمونه بالاترین مرجعی كه تحولات اینترنت را رهبری می كند به اختصار «ISOC» نامیده می شود كه متشكل از اعضای داوطلب است و هدف آن توسعه فناوری موجود در جهت گسترش تبادل اطلاعات ذكر شده است. «ISOC» دارای شورایی متشكل از كارشناسان عالی رتبه است كه مسئولیت فنی تحولات اینترنت را برعهده دارد و آن را به اختصار «IAB» یا Internet Architecture Board یعنی هیات عالی معماری اینترنت می نامند. در آخر باید این نكته را یادآور شویم كه اینترنت نیز مانند هر پدیده دیگری مزایا و معایب خود را دارد و این ما هستیم كه می توانیم به عنوان یك ابزار قوی و كارآمد از آن در جهت تحقیقات و پژوهش و حتی ایجاد صلح و برابری استفاده نمائیم و یا برعكس در جهت شر و پلیدی از آن بهره گیریم.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر